11 mln przypadków więcej niż rok temu. Choroba rozlewa się na kolejne kraje

• Sprawdź, czy dobrze się odżywiasz. Zrób TEST
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu
• Dużo czytania, a mało czasu? Sprawdź skrót artykułu

Afryka cierpi z powodu malarii

Najgorzej jest w Afryce, gdzie drugi rok z rzędu malaria powraca ze zwiększoną siłą, prowadząc do niemal miliona nadmiarowych zgonów. Choć malaria występuje globalnie, to właśnie tam dochodzi do 95 proc. wszystkich zachorowań i śmierci z powodu choroby. W 2023 r. odnotowano tam 590 tys. zgonów, a w tym roku kraje takie jak Nigeria, Demokratyczna Republika Konga, Zimbabwe czy Botswana zgłosiły gwałtowny wzrost zachorowań. Ma to związek z intensywnymi opadami deszczu.

W Afryce sytuację pogarszają niekorzystne czynniki, takie jak zmiany klimatyczne, rosnąca odporność ludzi na leki i insektów na środki owadobójcze, pojawienie się inwazyjnego gatunku komara Anopheles stephensi, brak stabilności politycznej, który utrudnia działania interwencyjne, oraz "ogłoszone w złym czasie cięcia pomocy międzynarodowej przez Stany Zjednoczone", które w dużej mierze finansowały programy zwalczania malarii.

W efekcie wiele krajów afrykańskich stoi przed ogromnym wyzwaniem, a powracające epidemie grożą "zaprzepaszczeniem wieloletniego postępu" w eliminacji tej choroby.

Czym jest malaria?

Malaria, znana również jako zimnica, to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Plasmodium. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez ukłucie przez samicę komara z rodzaju Anopheles, który przenosi pasożyta w swojej ślinie.

Objawy malarii pojawiają się zwykle po około 7–14 dniach od zakażenia i obejmują:

• gorączkę z dreszczami i potami,
• bóle głowy i mięśni,
• ogólne osłabienie,
• nudności, wymioty, biegunkę,
• żółtaczkę.

W cięższych przypadkach może dojść do powikłań takich jak śpiączka (tzw. malaria mózgowa), niewydolność nerek czy uszkodzenia narządów wewnętrznych. Objawy są często niespecyficzne i mogą przypominać grypę, co utrudnia szybką diagnozę.

Leczenie malarii polega na stosowaniu leków przeciwpasożytniczych. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca terapię skojarzoną ACT (artemisinin-based combination therapies), jednak w Polsce leki z tej grupy nie są zarejestrowane i muszą być sprowadzane z zagranicy. Leczenie odbywa się zazwyczaj w warunkach szpitalnych, szczególnie w przypadku ciężkich postaci choroby.

W Polsce malaria nie występuje endemicznie, ale każdego roku diagnozuje się kilkadziesiąt przypadków u osób powracających z tropików. Niestety, śmiertelność wśród tych pacjentów jest wyższa niż średnia europejska, głównie z powodu braku profilaktyki i opóźnionej diagnozy.