Alzheimer bardziej złożoną chorobą niż myślimy. Oto co ustalili badacze

• Jak się dziś czujesz? Zmierz swój Indeks Dobrostanu Psychicznego!
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Najnowsze badania przeprowadzone przez zespół z Massachusetts Institute of Technology (MIT) rzucają nowe światło na mechanizmy podstępnej choroby Alzheimera. Eksperci pod kierownictwem prof. Manolisa Kellisa podjęli się analizy związku między postępem Alzheimera a epigenomiczną stabilnością, czyli zdolnością komórek mózgowych do poprawnego odczytywania instrukcji zapisanych w DNA.

Atlas genetyczny — klucz do zrozumienia choroby

W ramach przełomowego projektu naukowcy stworzyli pierwszą kompleksową mapę ekspresji genów i ich regulacji, obejmującą analizę 3,5 miliona komórek mózgowych z sześciu kluczowych obszarów mózgu. Materiały do badań pobrano z pośmiertnych próbek mózgu 111 osób. Zespół z MIT zbadał zarówno transkryptom, ujawniający aktywność genów na poziomie RNA, jak i epigenom — zestaw zmian chromosomowych, które regulują dostępność DNA w zależności od typu komórek.

Na podstawie zgromadzonych danych naukowcy ustalili, że choroba Alzheimera charakteryzuje się dwoma głównymi trendami epigenomicznymi. Pierwszy z nich dotyczy rozpadu tzw. „przedziałów” jądrowych, które w zdrowych komórkach regulują dostępność określonych fragmentów DNA. Natomiast drugi kluczowy proces obejmuje utratę „informacji epigenomicznej”. W rezultacie komórki tracą zdolność do precyzyjnego kontrolowania aktywności genów, co prowadzi do upośledzenia ich funkcji.

Stabilność epigenomiczna a zdolności poznawcze

Badania MIT wyraźnie pokazują, że rozpad epigenomiczny przyczynia się do degeneracji komórek i zaostrzenia objawów Alzheimera. Prof. Kellis zauważył, że utrata zdolności poznawczych jest wprost związana z epigenomiczną dysregulacją. Co interesujące, osoby, u których występowała większa stabilność w tych procesach, częściej zachowywały funkcje poznawcze mimo obecności choroby.

„Epigenom pozwala nam zrozumieć logikę odpowiedzialną za zmiany ekspresji genów w mózgach dotkniętych chorobą Alzheimera” — podkreślił prof. Kellis w materiałach prasowych. Mechanizmy te, jak przyznał ekspert, stanowią fundament dla przyszłych terapii.

Nowy kierunek w leczeniu Alzheimera

Odkrycia zespołu z MIT wyraźnie wskazują na potencjał, jaki kryje się w badaniach nad epigenomem. Prof. Li-Huei Tsai, współautor wyników, uważa, że kluczowym krokiem ku skuteczniejszym metodom leczenia jest pogłębienie wiedzy o tym, jak zakłócenia epigenomiczne prowadzą do utraty funkcji komórkowych. „Te nowe dane pogłębiają naszą wiedzę na temat tego, jak czynniki epigenomiczne napędzają tę chorobę” — zaznaczył Tsai.

• Redakcja poleca: Adam Niedzielski przed sądem. Rozprawa apelacyjna już 10 września

Chociaż leczenie Alzheimera wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem dla nauki, zaawansowane badania takie jak te mogą stanowić przełom w walce z jedną z najbardziej wyniszczających chorób naszych czasów.