Chcą zlikwidować 800 plus, 13. i 14 emeryturę. Sprawą zajmie się Sejm

W Sejmie pojawiła się propozycja, która może wywrócić do góry nogami system podatkowy i świadczenia socjalne w Polsce. Pomysł jest prosty, ale jego skutki raczej trudne do przewidzenia. Zmiany mogą dotknąć miliony rodzin i seniorów, a konsekwencje mogą być odczuwalne w każdym domowym budżecie.

Nieoczekiwana inicjatywa w Sejmie

Do Sejmu wpłynęła obywatelska petycja, która już teraz wzbudza ogromne emocje. Choć z pozoru brzmi jak eksperyment gospodarczy, w rzeczywistości może oznaczać radykalne przekształcenie systemu podatkowego i socjalnego. Pomysłodawcy twierdzą, że państwo nie straci, a obywatele zyskają na prostocie i przejrzystości.

Według regulaminu Sejmu petycja trafiła pod obrady Komisji ds. Petycji, która zdecyduje, czy rozpoczną się dalsze prace nad projektem. Choć nie jest to jeszcze projekt ustawy, sam fakt złożenia takiej propozycji wywołał dyskusję o tym, jak bardzo Polska powinna zmienić kierunek swojej polityki społecznej i fiskalnej.

Inicjatorzy przekonują, że ich propozycja to odpowiedź na nieefektywność obecnych rozwiązań. System, ich zdaniem, jest zbyt rozbudowany, kosztowny i faworyzuje wybrane grupy społeczne. Pytanie tylko, czy społeczeństwo byłoby gotowe na tak drastyczny krok i rezygnację z dotychczasowych świadczeń, które przez lata stały się częścią codziennego życia milionów rodzin i seniorów.

fot. Adam Burakowski/East News

Czy Polacy są gotowi na likwidację ulg i świadczeń? Eksperci nie mają wątpliwości

Autorzy petycji chcą nie tylko uproszczenia podatków, ale także likwidacji programu 800 plus oraz trzynastych i czternastych emerytur. W ich opinii, środki przeznaczane na te cele można byłoby zrównoważyć poprzez zniesienie podatku PIT. W efekcie budżet państwa miałby nie stracić, a obywatel – zyskać na większej przejrzystości i prostocie.

Według autorów dokumentu program Rodzina 500 plus, obecnie 800 plus, nie spełnił swojego głównego celu.

Program nie doprowadził do wzrostu dzietności, co było jednym z jego głównych celów — jest to de facto program socjalny bez progów dochodowych, co kłóci się z definicji z ideą wsparcia socjalnego z budżetu państwa — wskazuje autor petycji.

Podobnie krytycznie ocenia on dodatkowe emerytury – trzynastki i czternastki – które, jego zdaniem, stały się trwałym obciążeniem dla finansów publicznych. Zamiast nich postuluje utrzymanie kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł, co miałoby być bardziej sprawiedliwe wobec wszystkich obywateli.

Eksperci jednak ostrzegają, że konsekwencje takich zmian mogłyby być znacznie bardziej odczuwalne niż się wydaje. Utrata świadczeń oznaczałaby dla wielu rodzin i seniorów utratę realnego wsparcia, którego brak mógłby prowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej najuboższych gospodarstw domowych. Czy jednak uproszczony system podatkowy zrekompensowałby te straty?

Koniec 800 plus i dodatków dla seniorów? Tak wyglądałby nowy system według projektu

W petycji zaproponowano, by zlikwidować podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) oraz wszystkie ulgi i przywileje podatkowe. Autor projektu przekonuje, że wpływy z PIT są niemal równe wydatkom na programy socjalne, dlatego jego zniesienie nie doprowadziłoby do katastrofy budżetowej.

Zniesienie podatku PIT byłoby rozwiązaniem powszechnym, z którego skorzystaliby wszyscy podatnicy, w tym emeryci i osoby pracujące wychowujące dzieci. System podatkowy stałby się prostszy, bardziej przejrzysty i sprawiedliwy — podkreśla autor propozycji.

Według szacunków przytoczonych przez ekspertów, osoby o niskich emeryturach mogłyby jednak stracić nawet 3200 zł rocznie w wyniku likwidacji dodatkowych świadczeń – trzynastych i czternastych emerytur. Dla tej grupy zniesienie PIT nie przyniosłoby żadnych realnych korzyści, ponieważ wielu seniorów już dziś nie płaci tego podatku.

Fot. East News/Arkadiusz Ziolek

Podobnie rodziny korzystające z programu 800 plus mogłyby zostać pozbawione regularnego wsparcia finansowego, które od lat stanowiło istotny element domowych budżetów. Choć pierwotnie program miał zwiększyć liczbę urodzeń, dane z 2024 roku pokazują, że urodziło się jedynie 252 tysiące dzieci – najmniej od 200 lat. W tej sytuacji wnioskodawcy argumentują, że program nie spełnia swojej funkcji i obciąża finanse publiczne.

W ich wizji reformy Polska miałaby przejść na model prostego, jednolitego systemu podatkowego bez ulg i przywilejów, w którym każdy obywatel byłby traktowany jednakowo. Propozycja jest radykalna, ale – jak twierdzą jej autorzy – potrzebna, by „uwolnić” gospodarkę od nadmiernej biurokracji i kosztów administracyjnych.

Petycja dotycząca likwidacji PIT oraz programów socjalnych, takich jak 800 plus i dodatkowe emerytury, może okazać się jednym z najbardziej kontrowersyjnych pomysłów, jakie trafiły do Sejmu w ostatnich latach. Zwolennicy mówią o uproszczeniu systemu i większej sprawiedliwości. Przeciwnicy ostrzegają przed dramatycznymi skutkami dla milionów rodzin i seniorów. Decyzja o dalszych pracach nad projektem należy teraz do Komisji ds. Petycji. Jedno jest pewne – jeśli propozycja zyska poparcie, Polska stanie przed największą zmianą społeczną i podatkową od dekad.