Co się dzieje, gdy brakuje witaminy B12? Lekarz o objawach neurologicznych. Na liście nawet demencja

• Witamina B12 jest absolutnie niezbędna dla pracy naszego mózgu. — Obrazowo rzecz ujmując: silnik, czyli mózg nie ruszy bez z zapłonu, jakim będzie witamina B12 — potwierdza dr Olga Milczarek
• Podobnie jak w przypadku witaminy D3, także B12 musimy "pomóc" dotrzeć do naszego organizmu. Najlepszym jej źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso, ryby, jaja i nabiał
• Niedobór B12 może prowadzić do zmęczenia, zaburzeń nastroju, problemów z pamięcią, a nawet do poważnego uszkodzenia mózgu, w tym otępienia
• — U niektórych osób ciężki niedobór witaminy B12 prowadzi do encefalopatii, czyli uszkodzenia mózgu. To zaś bardzo często wywołuje objawy psychiatryczne, w tym np. manie prześladowcze. To już jest proces toksyczny — mówi neurolog
• Sprawdź, czy dobrze się odżywiasz. Zrób TEST
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Do czego potrzebujemy witaminy B12? Najważniejsze właściwości

Bez witaminy B12 (kobalaminy) nie jesteśmy w stanie żyć. I nie ma w tym przesady, bo to właśnie za jej sprawą wszystko, co zjemy może przekształcić się w energię dla organizmu (związek ten ułatwia przemianę tłuszczów i węglowodanów w nasze "paliwo"). Potrzebuje jej też nasza krew (przy jej udziale powstają erytrocyty), skóra (pomaga jej w regeneracji). Jednak witaminy B12, i w ogóle witamin z grupy B, potrzebuje zwłaszcza układ nerwowy. — To dla niego najważniejsze witaminy — potwierdza dr hab. Olga Milczarek.

Jeśli chodzi o samą witaminę B12, uczestniczy ona nie tylko w przemianach niezbędnych dla życia, ale te procesy uruchamia.

— Dzięki temu komórki mózgu mogą się odżywiać i tym samym mózg może działać. Obrazowo rzecz ujmując: silnik, czyli mózg nie ruszy bez z zapłonu, jakim będzie witamina B12 — podkreśla dr Milczarek.

Niestety witaminy B12 nie potrafimy wytworzyć, tak, jak np. witaminy D — musimy ją sobie dostarczyć z zewnątrz.

— Najlepszym jej źródłem są produkty zawierające białko zwierzęce: mięso, ryby, jaja, nabiał — wymienia neurolog i dodaje: — Tej witaminy nie potrzebujemy dużo — dobowa dawka wynosi tylko 2,4 mikrogramy (u kobiet w ciąży i karmiących zapotrzebowanie jest dwa razy większe). Jeśli nie zapewnimy sobie takiej "porcji" witaminy B12 — pojawią się niedobory, a wraz z nimi kłopoty. Objawów jest cała lista — przyznaje lekarka.

• Zobacz też: Niedobór witaminy B12 powoli wykańcza mózg. Lekarz o wczesnych objawach

Neurologiczne objawy niedoboru witaminy B12. Na liście nawet demencja

Kiedy mózgowi zaczyna brakować witaminy B12, człowiek coraz bardziej odczuwa zmęczenie, niechęć do działania, jest jakby pozbawiony energii, a do tego rozkojarzony.

— Mogą pojawić się zaburzenia nastroju, depresja. Nie można pominąć trudności z koncentracją, utrzymaniem uwagi, problemów z pamięcią i z uczeniem się (przyswajaniem nowych informacji) — a to są już sygnały otępienia. Jak to możliwe, że niedobór witaminy może skutkować demencją?

— To nieco inna forma demencji — taka, którą można odwrócić, choć tylko do pewnego momentu — wyjaśnia Olga Milczarek i dodaje: — Symptomy jak w otępieniu pojawiają się, ponieważ komórki nerwowe nie mają energii do działania i wchodzą w stan jakby hibernacji, uśpienia. To znaczy, że działających komórek jest w mózgu coraz mniej — tak, jak w demencji. Kiedy jednak uzupełnimy niedobór witaminy B12, strumień energii znów zaczyna płynąć, "budząc" je do życia. Krótko mówiąc, neurony znów zaczynają pracować, a objawy się cofają.

• Redakcja poleca więcej na temat witaminy B12

Tak wygląda ciężki niedobór witaminy B12. "Takiego uszkodzenia naprawić nie można"

Niestety czasami dochodzi do naprawdę ciężkich niedoborów witaminy B12, a sprzyja temu słabość do alkoholu i nie chodzi tylko o to, że napoje wyskokowe wypłukują witaminy z organizmu.

— Alkohol uszkadza śluzówkę żołądka, kosmki jelitowe, przez co ludzie nadużywający go bardzo źle wchłaniają witaminę B12 i choćby nie wiadomo, ile zjedli produktów bogatych w kobalaminę, nie przyswoją jej tak, jak zdrowy człowiek — przyznaje dr Milczarek.

Jakie są tego skutki?

— Luki pamięciowe są coraz większe i bardzo często wypełniane konfabulacjami (zdarzeniami, które nigdy nie miały miejsca, a w które pacjent wierzy). U niektórych osób ciężki niedobór witaminy B12 prowadzi do encefalopatii, czyli uszkodzenia mózgu. To zaś bardzo często wywołuje objawy psychiatryczne, w tym np. manie prześladowcze. To już jest proces toksyczny. Takiego uszkodzenia naprawić już nie można — wyjaśnia neurolog. — Oczywiście, aby doszło do tak dużych szkód, musi dojść do przewlekłej utraty witaminy B12 i niewyrównywania tych braków. To nie dzieje się z dnia na dzień.

Jeśli jednak niedobór witaminy B12 nadal będzie postępował, w końcu dojdzie do zaawansowanego zwyrodnienia mózgu, czyli ciężkiego otępienia.

— W takim stanie człowiek przestaje rozumieć otaczający go świat – nie rozpoznaje przedmiotów, osób, coraz trudniej mu się poruszać, coraz trudniej mówić — tłumaczy ekspertka i dodaje: — Nie zapominajmy jednak, że to również jest proces. Nie da się określić, w jakim czasie utrzymujący się niedobór doprowadzi do tak dużego uszkodzenia mózgu.

Dr hab. n. med. Olga Milczarek — neurolog, adiunkt Kliniki Neurochirurgii Dziecięcej Instytutu Pediatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie, aktywny pracownik naukowo-dydaktyczny. Ukończyła specjalizację z neurologii w roku 2013. Staż specjalizacyjny z zakresu neurologii dziecięcej zrealizowała w Klinice Neurologii Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Od wielu lat współpracuje z ośrodkami neurochirurgicznymi w całej Polsce jako neurofizjolog śródoperacyjny. Autorka i współautorka kilkudziesięciu publikacji w czasopismach o zasięgu krajowym i międzynarodowym z zakresu neurochirurgii, neurologii, neurologii dziecięcej i neuropsychologii. a także doniesień zjazdowych z konferencji krajowych i międzynarodowych.