Dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w sobotę – przypomnienie Państwowej Inspekcji Pracy

Prawo do dnia wolnego wynika z Kodeksu pracy

Zasada ta nie jest nowa – wynika wprost z art. 130 § 2 Kodeksu pracy, który stanowi, że każde święto występujące w dniu wolnym od pracy obniża wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym o osiem godzin. Oznacza to, że pracodawca musi zaplanować pracownikowi inny dzień wolny w ramach tego samego okresu rozliczeniowego.

Jak podkreślił Główny Inspektor Pracy, obowiązek ten dotyczy pracowników zatrudnionych w systemie, w którym sobota nie jest dniem roboczym. W praktyce chodzi więc o większość zatrudnionych w standardowym, pięciodniowym tygodniu pracy.

Kiedy można wykorzystać dodatkowy dzień wolny

To pracodawca ustala termin, w którym pracownicy mogą skorzystać z dodatkowego dnia wolnego. Może on oczywiście uwzględnić prośby pracowników, ale decyzja należy do niego. Jak przypomina Państwowa Inspekcja Pracy, dzień ten musi przypadać w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wystąpiło święto.

Dla większości pracodawców i pracowników, gdzie okres rozliczeniowy wynosi miesiąc, oznacza to, że wolne za 1 listopada, trzeba udzielić w listopadzie. Nie można go przenieść na wcześniejszy ani późniejszy miesiąc.

Inaczej jest w firmach, które stosują dłuższe okresy rozliczeniowe, np. trzymiesięczne, półroczne czy roczne – wówczas pracodawca może wyznaczyć dzień wolny w innym miesiącu, byleby mieścił się on w granicach obowiązującego okresu rozliczeniowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Choroba lub urlop a dodatkowy dzień wolny

Państwowa Inspekcja Pracy zwraca uwagę na częsty problem praktyczny – co dzieje się, gdy w wyznaczonym przez pracodawcę dniu wolnym pracownik zachoruje lub przebywa na urlopie?

W przypadku choroby, sytuacja jest jednoznaczna: jeśli pracownik w tym dniu ma zwolnienie lekarskie (L4), nie przysługuje mu prawo do odebrania wolnego w innym terminie. Dzień wolny uznaje się za wykorzystany, mimo że nie był faktycznie przepracowany.

Z kolei, jeśli w dniu wyznaczonym jako wolny pracownik miał zaplanowany urlop wypoczynkowy, to ten dzień wraca do puli urlopu – można go później wykorzystać aż do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jest to więc rozwiązanie korzystne dla pracownika, który nie traci w ten sposób części urlopu.

Dlaczego ten przepis ma znaczenie

Udzielanie dnia wolnego za święto przypadające w sobotę to nie tylko formalny obowiązek, ale także element zapewnienia równowagi czasu pracy. Przepisy mają na celu zagwarantowanie, że każdy pracownik przepracuje w danym okresie rozliczeniowym dokładnie tyle godzin, ile przewiduje Kodeks pracy – niezależnie od tego, jak dni świąteczne rozkładają się w kalendarzu.

W praktyce oznacza to, że np. w listopadzie 2025 roku, ze względu na święto przypadające w sobotę, pracodawca musi obniżyć liczbę dni pracy o jeden dzień, ustalając odpowiednio harmonogram.

Elastyczność po stronie pracodawcy

Jak podkreślił Marcin Stanecki, przepisy nie nakładają obowiązku, by wszyscy pracownicy odbierali dzień wolny w tym samym terminie. Pracodawca może więc wyznaczyć różne dni wolne dla różnych grup lub działów – tak, by zapewnić ciągłość pracy w firmie, a jednocześnie wypełnić obowiązki wynikające z przepisów prawa pracy.

Niektórzy przedsiębiorcy decydują się np. na udzielenie dnia wolnego w okolicach długiego weekendu listopadowego, inni wybierają terminy mniej newralgiczne dla działalności firmy. Ważne jednak, aby dzień ten został formalnie udokumentowany w ewidencji czasu pracy i faktycznie wykorzystany w okresie rozliczeniowym, którego dotyczy.