Jak nie śpiewać hymnu? Najczęstsze błędy Polaków podczas Mazurka Dąbrowskiego

• Mazurek Dąbrowskiego, polski hymn narodowy, powstał w 1797 roku we Włoszech, autorstwa Józefa Wybickiego, z melodią opartą na ludowym mazurku.
• Hymn ma cztery oficjalne zwrotki pełne historycznych i patriotycznych odniesień, choć pierwotnie było ich sześć.
• Śpiewanie hymnu to wyraz szacunku i patriotyzmu, wymaga powagi, odpowiedniej postawy i przestrzegania przepisów, w tym zdejmowania nakryć głowy przez mężczyzn.
• Bądź na bieżąco! Wejdź na stronę główną RMF24.pl

Mazurek Dąbrowskiego, znany pierwotnie jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, to dzieło, które narodziło się w wyjątkowych okolicznościach. Słowa napisał wybitny polski polityk i pisarz, Józef Wybicki. W lipcu 1797 roku, w Reggio we Włoszech, Wybicki stworzył tekst z myślą o polskich legionistach żegnających się z miastem. Jak podają źródła, to właśnie wtedy i tam pieśń została po raz pierwszy odśpiewana.

Melodia hymnu oparta jest na motywach ludowego mazurka - dynamicznego, żywiołowego tańca, który odzwierciedlał ducha polskiego narodu. Co ciekawe, autor tej melodii pozostaje nieznany do dziś.

Mazurek Dąbrowskiego od samego początku miał charakter bojowy i zagrzewał legionistów do walki o wolność ojczyzny. W ciągu zaledwie kilkunastu miesięcy pieśń zdobyła ogromną popularność na wszystkich ziemiach polskich - również tych, które znalazły się pod zaborami. 

Oficjalnie Mazurek Dąbrowskiego został hymnem narodowym w 1927 roku. Od tego czasu towarzyszy Polakom podczas najważniejszych wydarzeń historycznych i współczesnych, będąc jednym z kluczowych symboli państwowości.

Hymn Rzeczypospolitej Polskiej składa się z czterech oficjalnych zwrotek. Każda z nich niesie ze sobą ogromny ładunek emocjonalny i historyczny.

Pierwsza zwrotka nawiązuje do ostatniego rozbioru Polski i wyraża nadzieję na odzyskanie niepodległości. Druga - do marszu żołnierzy pod wodzą Bonapartego, który stał się inspiracją dla walki o wolność. Trzecia przywołuje postać Stefana Czarnieckiego, słynnego dowódcy z czasów potopu szwedzkiego, a czwarta - wzruszającą scenę rodzinną, podkreślającą tęsknotę za domem i bliskimi.

Oficjalne zwrotki hymnu brzmią:

Jeszcze Polska nie zginęła, 

Kiedy my żyjemy. 

Co nam obca przemoc wzięła,

Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz Dąbrowski, 

Z ziemi włoskiej do Polski. 

Za twoim przewodem 

Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, 

Będziem Polakami. 

Dał nam przykład Bonaparte, 

Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz Dąbrowski...

Jak Czarniecki do Poznania

Po szwedzkim zaborze, 

Dla ojczyzny ratowania 

Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz Dąbrowski...

Już tam ojciec do swej Basi 

Mówi zapłakany 

- Słuchaj jeno, pono nasi 

Biją w tarabany.

Warto wiedzieć, że pierwotnie hymn miał aż sześć zwrotek. Dwie ostatnie zostały jednak usunięte z oficjalnej wersji. Oto ich treść:

Niemiec, Moskal nie osiędzie, 

gdy jąwszy pałasza, 

hasłem wszystkich zgoda będzie

i ojczyzna nasza.

Na to wszystkich jedne głosy: 

"Dosyć tej niewoli 

mamy Racławickie Kosy, 

Kościuszkę, Bóg pozwoli".

Te fragmenty również niosły ze sobą silne przesłanie patriotyczne, odwołując się do wspólnej walki i jedności narodu.

Z Mazurkiem Dąbrowskiego Polacy szli do boju w najtrudniejszych momentach naszej historii. Pieśń rozbrzmiewała m.in. podczas triumfalnego wjazdu generała Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego do Poznania 3 listopada 1806 roku, w czasie powstania listopadowego i styczniowego, Wiosny Ludów, a także w okresie obu wojen światowych i Wielkiej Emigracji. 

Współcześnie hymn odgrywany jest podczas najważniejszych uroczystości państwowych, świąt narodowych, apeli i rocznic historycznych. Towarzyszy także dekoracjom polskich sportowców na arenie międzynarodowej i jest integralną częścią szkolnych rozpoczęć oraz zakończeń roku.

Wykonanie hymnu państwowego to nie tylko formalność, ale akt wyrażający szacunek wobec symboli narodowych. Zgodnie z przepisami i tradycją, podczas śpiewania Mazurka Dąbrowskiego należy zachować powagę i spokój oraz przyjąć postawę wyrażającą szacunek.

Mężczyźni w ubraniach cywilnych powinni zdjąć nakrycia głowy. Osoby w mundurach, które nie są w zorganizowanej grupie, oddają honory przez salutowanie. Poczty sztandarowe podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu pochylają sztandar.

Przepisy jasno mówią: hymn Rzeczypospolitej Polskiej powinien być wykonywany lub odtwarzany w sposób zapewniający mu należną cześć i szacunek. Zabronione jest śpiewanie hymnu ze zmienioną melodią lub tekstem.

Polski hymn narodowy jest chroniony przez konstytucję, ustawę o godle, barwach i hymnie oraz rozporządzenia resortowe. Jak podkreślają eksperci, wszelkie przejawy braku szacunku wobec hymnu mogą skutkować konsekwencjami prawnymi.

Mimo że Mazurek Dąbrowskiego zna niemal każdy Polak, podczas jego wykonywania wciąż zdarzają się błędy. Najczęstszy to zamiana słów "kiedy my żyjemy" na "póki my żyjemy". Równie często popełnianym błędem jest nieprawidłowe wykonanie rytmu w miejscach takich jak "Je-szcze", "Nie zgi", "Kie-dy", "Co nam", "przemoc", "szablą", "Z zie-mi", gdzie powinna występować ósemka z kropką i szesnastka, a nie dwie równe nuty.