Kradzieże na cmentarzach przed 1 listopada. Nie wszystkie sposoby ochrony są legalne

Na polskich cmentarzach co roku dochodzi do tysięcy drobnych kradzieży i aktów dewastacji. Tuż przed 1 listopada rośnie liczba interwencji, a rodziny poszukują sposobów, by zabezpieczyć groby. Nie wszystkie popularne metody są jednak legalne. Jak ochronić się przed kradzieżą, by nie złamać prawa?

Kradzieże najczęstsze przed 1 listopada

Najwięcej incydentów na cmentarzach odnotowuje się w okresie wzmożonych odwiedzin, gdy na grobach pojawiają się nowe znicze, wieńce i dekoracje. Z policyjnych zestawień wynika, że najwięcej kradzieży na cmentarzach występuje tuż przed Wszystkimi Świętymi, czyli 1 listopada. 

Skala zjawiska utrzymuje się od lat i choć nie wszystkie przypadki są zgłaszane, to oficjalne liczby pokazują trend, który trudno zignorować. W dłuższej perspektywie problem rysuje się wyraźnie: w ostatnich 20 latach na cmentarzach odnotowano ponad 25 tys. kradzieży i dewastacji.

Fot. AGENCJA SE/East News

Rodziny próbują radzić sobie na różne sposoby, od prostych oznaczeń po monitoring, ale kluczowe jest działanie zgodne z prawem i zdrowym rozsądkiem. Warto pamiętać, że kradzież zniczy czy kwiatów to nie „błahostka”, lecz przestępstwo, a za kradzież na cmentarzu lub zniszczenie grobowca grozi do 5 lat więzienia. Sankcje nie zawsze działają odstraszająco, dlatego znaczenie mają praktyczne kroki prewencyjne, które odpowiednio dobrane, mogą zniechęcić sprawców i ułatwić identyfikację rzeczy w razie ich odnalezienia. 

Rosnąca świadomość odwiedzających przekłada się na większą dbałość o oznaczanie, mocowanie i przemyślany wybór ozdób. Przed szczytem wizyt warto więc zaplanować zabezpieczenia, które są zarówno skuteczne, jak i akceptowane przez zarządców cmentarzy. To podejście zmniejsza ryzyko konfliktów i pozwala skupić się na celu — spokojnym upamiętnieniu bliskich, którzy odeszli. Wielu Polaków decyduje się na kamery, aby chronić nagrobki, tymczasem okazuje się, że mogą za to słono zapłacić.

Tak zabezpieczysz znicze przed kradzieżą

Skuteczna prewencja zaczyna się od prostych decyzji: warto wybierać ozdoby trudniejsze do szybkiego zabrania, oznaczać je i mocować tak, by ewentualny demontaż był czasochłonny. Wielu odwiedzających sięga po rozwiązania odstraszające, które nie ingerują w otoczenie grobu. Przykładem są atrapy kamer, które często odstraszają złodziei i każdy może je zamontować przy grobie. 

Osoby rozważające rejestrację obrazu biorą pod uwagę kwestie kosztów — technologie stały się dostępniejsze, bo najprostsze bezprzewodowe kamery na baterie kosztują mniej niż 50 zł, a dla wymagających dostępne są modele z dodatkowymi funkcjami, gdzie bardziej zaawansowane kamery z trybem nocnym i detekcją ruchu kosztują około 1000 zł, tutaj jednak należy zachować ostrożność — monitoring może okazać się nielegalny — dlaczego?

Zakaz montażu kamer na cmentarzach. Kolejni administratorzy decydują

Choć monitoring kusi jako sposób na podniesienie bezpieczeństwa, jego stosowanie na cmentarzach wiąże się z formalnościami. Montaż kamer lub fotopułapek przy grobach wymaga zgody administratora cmentarza. 

Bez niej urządzenia rejestrujące obraz mogą zostać uznane za nielegalne, co pociąga za sobą konsekwencje administracyjne i finansowe — nielegalny monitoring grozi karą Urzędu Ochrony Danych Osobowych do 20 mln euro lub 4 proc. rocznego obrotu firmy. W ostatnim czasie niektóre zarządy wprost informują o zakazie prywatnych instalacji i zapowiadają interwencje, jeśli urządzenia pojawią się bez zgody.

Przykładem jest decyzja Przedsiębiorstwa Usług Miejskich w Gubinie, które wezwało mieszkańców do usunięcia nielegalnych kamer i zapowiedział ich demontaż przez pracowników. 

Takie komunikaty tłumaczone są ochroną prywatności odwiedzających i koniecznością respektowania przepisów o przetwarzaniu danych. Dla rodzin oznacza to, że przed zakupem jakiejkolwiek kamery warto porozmawiać z administracją i zapytać o regulamin, dozwolone lokalizacje i sposób oznaczenia monitorowanej strefy. 

Często możliwe są rozwiązania kompromisowe, na przykład monitoring wyłącznie własnego nagrobka z ograniczonym kątem widzenia. Dopiero mając zgodę, można planować techniczne szczegóły montażu oraz przechowywanie nagrań.