Nagroda Conrada 2025: Marta Hermanowicz triumfuje — kim jest laureatka i o czym jest nagrodzona powieść?

1 tydzień temu 16

Marta Hermanowicz z Nagrodą Conrada 2025

Werdykt ogłoszono w niedzielę 26 października, podczas finału Festiwalu Conrada. Marta Hermanowicz, autorka „Końca”, została jedenastą laureatką wyróżnienia przyznawanego za najlepszy debiut prozatorski minionego roku. Organizatorzy podkreślili, że o rezultacie współdecydują głosy kapituły i czytelników.

Nagroda Conrada 2025: o czym jest „Koniec”?

„Koniec” to opowieść o tym, jak pamięć o wojnie przenika kolejne pokolenia. Poznajemy Lotkę, która jako nastolatka została zesłana na Sybir, oraz jej wnuczkę Malwinę, dorastającą w latach 90. na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Ich światy zaczynają się ze sobą mieszać: Malwinie śnią się te same obrazy, które pamięta jej babka. To, co Lotka przeżyła, wraca w ciele i wyobraźni dziewczynki.

Hermanowicz świadomie łączy realizm (konkret życia po wojnie, codzienność lat 90.) z oniryzmem (język snu, wizje, powracające motywy). Dzięki temu nie tyle „opowiada o traumie”, ile pokazuje, jak trauma działa: w snach, w języku, w rodzinnych opowieściach. Proza jest gęsta od obrazów, ale klarownie poprowadzona — łatwo śledzić losy bohaterek i zobaczyć, jak jedna historia wynika z drugiej.

To książka o dziedziczeniu doświadczeń, o tym, jak przeszłość domaga się głosu, nawet jeśli próbujemy ją zagłuszyć.

Książkę wydało wydawnictwo ArtRage.

Co o „Końcu” piszą użytkownicy Lubimyczytać?

Urzeczonyksiążkami, który powieść Hermanowicz ocenił na 10/10, pisze:

Powieść Hermanowicz czyta się jak w transie, nie można jej odłożyć. Porównania, skojarzenia, gra językiem - mistrzostwo, nie wspominając już o samej konstrukcji i przeplataniu ram czasu i bohaterek. Książka dotyka do głębi, życie "współczesnej" dziewczynki (lata 90. XX wieku) to jedna wielka rana i ból wręcz nie do opisania. Mocny debiut zasługujacy na nagrodę literacką.

Kubara, która oceniła książkę 9/10:

Dla mnie to książka wybitna. Niezwykły język zmienia tę historię, opowiedzianą już wielokrotnie przez tylu autorów, a jednak tutaj opowiedzianą zupełnie inaczej. Trauma pokoleniowa pokazana bardzo plastycznie. Czekam na kolejne książki tej autorki.

Kim jest Marta Hermanowicz, laureatka Nagrody Conrada 2025?

Hermanowicz jest laureatką Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania i uczestniczką programu CELA, zawodowo związaną z branżą reklamową. Debiutancki „Koniec” przyniósł jej nominację do Paszportów „Polityki” oraz kolejnych nagród, a teraz — Nagrodę Conrada. W prozie łączy dbałość o rytm zdania z wyczuciem obrazu i perspektywy snu.

Pozostali nominowani do Nagrody Conrada 2025 — pełna lista

W finałowej piątce, obok „Końca” Hermanowicz, znalazły się:

Jul Łyskawa, „Prawdziwa historia Jeffreya Watersa i jego ojców” (Wydawnictwo Czarne) — autotematyczny remiks gatunków, osadzony w miasteczku Copperfield w stanie Waszyngton.
Kinga Sabak, „Trochę z zimna, trochę z radości” (Wydawnictwo W.A.B.) — minimalistyczny, kameralny zbiór opowiadań o dorastaniu i poszukiwaniu tożsamości.
Izabela Tadra, „Hotel ZNP” (Wydawnictwo Filtry) — proza łącząca ból i zgrywę, tropiąca stereotypowe role kobiet.
Patryk Zalaszewski, „Luneta z rybiej głowy” (Wydawnictwo Czarne) — mikropowieści o nadmorskiej wspólnocie, łączące realizm z oniryzmem.

Nagroda Conrada to pierwsze w Polsce wyróżnienie przyznawane za najlepszy debiut prozatorski minionego roku. Jej fundatorem jest Miasto Kraków, a partnerami Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz Fundacja „Tygodnika Powszechnego”. Laureat lub laureatka otrzymuje 30 tys. zł, rezydencję w Krakowie i wsparcie promocyjne.

Goście Festiwalu Conrada 2025 i motyw przewodni wydarzenia

Tegoroczny Conrad Festival odbył się pod hasłem „Nadzieja radykalna”, inspirowanym koncepcją Jonathana Leara o odporności wspólnot w chwili doświadczenia „końca znanego świata”. W Krakowie spotkali się m.in. Abdulrazak Gurnah, Yan Ge, Colm Tóibín, Emily St. John Mandel, Vincenzo Latronico, Weronika Murek; w programie znalazł się także wykład mistrzowski Marka Bieńczyka. Zwieńczeniem była gala z przyznaniem Nagrody Conrada — w tym roku dla Marty Hermanowicz. Motyw przewodni i skład gości spinały rozmowy o pamięci, migracjach i formach trwania — wprost korespondujące z tematami „Końca”.

Nagroda Conrada 2025: laureaci poprzednich edycji

Nagroda Conrada od 2015 roku zwraca uwagę na nowe głosy w polskiej prozie. W poprzednich latach laureatkami były: Liliana Hermetz, Żanna Słoniowska, Anna Cieplak, Weronika Gogola, Olga Hund, Dorota Kotas, Elżbieta Łapczyńska, Paulina Siegień, Urszula Honek i Maria Halber. Tę linię — prozy silnie osadzonej w doświadczeniu i eksperymentującej formą — w 2025 roku kontynuuje Hermanowicz.