NBP ostrzega. "Możliwość podważenia WIBOR-u dolegliwa dla sektora bankowego"

4 miesięcy temu 99

2025-06-12 14:58

publikacja
2025-06-12 14:58

Trudno spodziewać się, że pojawi się możliwość podważenia wskaźnika WIBOR, jednak gdyby to tego doszło, byłoby to dolegliwe dla sektora bankowego – powiedziała w czwartek Olga Szczepańska z NBP. Łączna wartość kredytów opartych na WIBOR to ok. 400 mld zł.

NBP ostrzega. "Możliwość podważenia WIBOR-u dolegliwa dla sektora bankowego"

W czwartek NBP opublikował „Raport o stabilności systemu finansowego”, w którym bank centralny odniósł się do kwestii sporów prawnych między klientami a bankami w sprawie kredytów frankowych. Ocenił, że banki „skutecznie zarządziły ryzykiem prawnym związanym z portfelem walutowych kredytów mieszkaniowych i są obecnie dobrze przygotowane na ewentualną dalszą jego materializację”.

Na konferencji prasowej przedstawiciele NBP odnieśli się do postępowań sądowych dotyczących kredytów opartych na WIBOR. W środę w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odbyła się rozprawa w sprawie legalności stosowania wskaźnika WIBOR w umowach o kredyty mieszkaniowe.

„Bardzo duża część portfela kredytów hipotecznych oparta jest na WIBORze, więc jeśli będzie można podważyć WIBOR, to będzie to dolegliwe dla sektora bankowego. Wszystkie znaki na niebie i ziemi pokazują, że nie ma powodu, aby WIBOR mógł był podważany” – powiedziała dyrektor Departamentu Stabilności Finansowej w Narodowym Banku Polskim Olga Szczepańska.

Przedstawiciele NBP podali, że łączna wartość kredytów opartych o WIBOR to 400 mld zł, jednak nie byli w stanie wskazać, jaka część z tych kredytów została udzielona przed wejściem w życie unijnego rozporządzenia dotyczącego wskaźników referencyjnych. Ich zdaniem trudno spodziewać się możliwości zaskarżenia kredytów udzielonych już po tej zmianie przepisów.

„Saga frankowa pokazuje, że należy być ostrożnym z optymizmem” – powiedział naczelnik wydziału ryzyka systemowego i polityki makroostrożnościowej Departamentu Stabilności Finansowej w NBP Piotr Bańbuła.

Podkreślił, że o ile trudno spodziewać się podważenia samego WIBORu, to jednak istnieje możliwość, że problemem okaże się np. to, jak banki informowały o ryzyku kredytowym.

Orzeczenie TSUE ws. WIBOR-u może okazać się przełomowe

Orzeczenie TSUE na temat wskaźnika WIBOR może okazać się przełomowe dla polskich kredytobiorców, bo chociaż w polskich sądach jest ok. 1700 spraw w tej kwestii, to brakuje prawomocnych wyroków na korzyść konsumenta.

Sąd w Częstochowie, który rozpatruje pozew przeciwko PKO BP, we wniosku do TSUE zapytał, czy unijna dyrektywa w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich dopuszcza badanie umów dotyczących zmiennego oprocentowania ustalanego na podstawie wskaźnika WIBOR - a jeśli tak, to czy możliwe jest kontynuowanie umowy kredytowej bez zapisów dotyczących stawki zmiennej, w oparciu jedynie o marżę banku.

Polski sąd chce też wiedzieć, czy denominowane w złotych kredyty hipoteczne, których raty ustalane są na podstawie WIBOR, można traktować jako "powodujące znaczącą nierównowagę" ze szkodą dla konsumenta. Według sądu miałoby się tak dziać z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie do ryzyka związanego ze zmienną stopą procentową, zwłaszcza gdy nie zostało jasno wytłumaczone, w jaki sposób obliczane jest zmienne oprocentowanie i "jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością".

WIBOR-owe hipoteki na szali. Pierwszy etap w TSUE

Czy sąd może kontrolować pod kątem praw konsumenta postanowienia dotyczące oprocentowania zmiennego kredytu opartego na WIBOR? To kluczowe pytanie spośród 4 zadanych TSUE przez częstochowski sąd. 11 czerwca odbędzie się rozprawa, ale na rozstrzygnięcie trzeba będzie poczekać

W sprawie przed TSUE najpierw zostanie przedstawiona opinia rzecznika generalnego, która jest spodziewana 11 września. Sam wyrok TUSE zostanie wydany po kilku miesiącach od opublikowania opinii przez rzecznika generalnego, niewykluczone, że w 2026 r. Przy czym Trybunał, który odpowie na pytania prejudycjalne Sądu Okręgowego w Częstochowie, nie rozstrzygnie sporu przed polskim sądem - wyrok w tej konkretnej sprawie wyda sąd krajowy. (PAP)

ms/ mmu/