NFZ zmienia zasady gry. Szykuje się rewolucja w zatrudnianiu

4 dni temu 10

Do konsultacji trafił projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych
Proponowane zapisy mają umożliwić NFZ "pozyskanie pracowników o wymaganych wysokich kompetencjach, w szczególności z wykształceniem medycznym"
Projekt zmienia też przepisy dotyczące odpisu dla AOTMiT na pozyskiwanie danych czy uszczelnia przepisy o opiece transgranicznej, a także proponuje nowe zapisy odnośnie nominowania Centrów Eksperckich Chorób Rzadkich
Zaproponowano też nowe regulacje dotyczące objęcia opieką zdrowotną pacjentów ośrodka w Gostyninie

NFZ łatwiej pozyska nowych pracowników

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji w poniedziałek 3 listopada opublikowano projekt noweli ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

Projekt, który trafił do konsultacji publicznych, zawiera propozycje rozwiązań dotyczących stworzenia mechanizmów prawnych umożliwiających NFZ pozyskiwanie pracowników o wymaganych wysokich kompetencjach, zmiany w odpisie dla AOTMiT, ale też dotyczące m.in. uszczelnienia opieki transgranicznej czy dodanie przepisów dotyczących powoływania Ośrodków Eksperckich Chorób Rzadkich, a także zaproponowano w nim nowe zapisy dotyczące opieki zdrowotnej dla pacjentów ośrodka w Gostyninie.

Jeżeli chodzi o usprawnienie pracy NFZ, planowane jest "poluzowanie" ograniczeń w tym zakresie, które obecnie mają wpływ na realizację zadań kontrolnych realizowanych przez NFZ.

Modyfikacja obejmuje więc przepisy w zakresie wydawania zgody Prezesa NFZ na wykonywanie działalności gospodarczej. W projekcie zaproponowano ograniczenie konieczności uzyskania takiej zgody tylko do przypadków, gdy podejmowana działalność gospodarcza ma być powiązana z zadaniami wykonywanymi przez NFZ.

"Wprowadzenie powyższych zmian umożliwi pracownikom NFZ, w tym z wykształceniem medycznym, podejmowanie dodatkowego zatrudnienia lub działalności gospodarczej w zakresie niekolidującym z zadaniami realizowanymi w NFZ. Stworzenie możliwości pracy w NFZ i uzyskiwania jednocześnie dochodów na ryku pracy w ramach innej aktywności zawodowej, przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności NFZ jako pracodawcy" - czytamy w OSR.

Dodatkowo - jak wskazuje MZ - usunięcie zakazu zatrudnienia w podmiocie tworzącym oraz w jednostkach samorządu terytorialnego (...), pozwoli na pozyskanie wykwalifikowanych pracowników przez NFZ, w przypadku których zakres wykonywanych zadań u innego pracodawcy nie stoi w kolizji z zakresem zadań wykonywanych w NFZ.

"Już obecnie lekarze zatrudnieni w NFZ przy realizacji zadań kontrolnych należą do grupy zaawansowanej wiekowo, niejednokrotnie są to osoby w wieku emerytalnym. Problem wynikający z ograniczeń możliwości pozyskania nowych kadr z wykształceniem medycznym jest realnym problemem, z którym NFZ boryka się na co dzień przy realizacji zadań. Problem ten będzie w kolejnych latach narastał, prowadząc w konsekwencji do niemożności prawidłowej realizacji zadań przez tę jednostkę" - uzasadnia propozycję zmian przepisów resort zdrowia.

Odpis dla AOTMiT do zmiany, bo Agencja pozyskuje dane za darmo

Kolejne proponowane w projekcie zmiany dotyczą odpisu dla Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Jak tłumaczy MZ, ustalanie odpisu dla Agencji w oparciu m.in. o projekt planu taryfikacji Agencji na dany rok było zasadne przed wejściem w życie noweli ustawy o świadczeniach z 25 maja 2017 r. "Celem tego rozwiązania było zabezpieczenie środków finansowych na koszty pozyskiwania danych niezbędnych do ustalenia taryfy świadczeń" - przypomina MZ.

Jednocześnie wskazuje, że wspomniana nowelizacja uchyliła obowiązek płacenia przez Agencję placówkom medycznym za przygotowanie i przekazanie danych, nakładając obowiązek nieodpłatnego udostępniania tych informacji na wniosek Prezesa Agencji.

"W związku z tym uwzględnianie projektu planu taryfikacji Agencji w określaniu wysokości odpisu stało się nieuzasadnione. Obecnie ponoszone koszty związane z realizacją planu taryfikacji mają przede wszystkim charakter kosztów stałych, głównie są to wynagrodzenia pracowników Agencji. Projekt planu taryfikacji jest konstruowany w taki sposób, aby jego realizacja nie wymagała znacznego zwiększenia poziomu zatrudnienia. Dodatkowe, lecz nieznaczne koszty, obejmują wynagrodzenia członków Rady do spraw Taryfikacji oraz ewentualne honoraria ekspertów klinicznych" - tłumaczy MZ.

Nie jest więc zasadne - jak czytamy w OSR - pozostawianie w katalogu kosztów Agencji kosztów pozyskiwania danych niezbędnych do ustalenia taryfy świadczeń.

MZ podkreśla, że "zmiany dotyczące Agencji nie będą miały wpływu na wysokość odpisu dla Agencji na dany rok" i przypomina, że "zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość odpisu dla Agencji stanowi nie więcej niż 0,06 proc. planowanych należnych przychodów z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na ten rok określonych w planie finansowym NFZ".

Ośrodki Eksperckie Chorób Rzadkich nominowane przez ministra

W projekcie zapisano też regulacje związane z powoływaniem Ośrodków Eksperckich Chorób Rzadkich.

Jak przypomina resort, zasadniczym zadaniem OECR jest zapewnienie pacjentom z określoną chorobą rzadką lub grupą chorób rzadkich dostępu do nowoczesnej diagnostyki oraz wysokospecjalistycznej, koordynowanej opieki medycznej. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej European Union Committee of Experts on Rare Diseases (EUCERD) opracował jednolite zalecenia i rekomendacje dotyczące powoływania OECR w państwach członkowskich. Zgodnie z zaleceniami EUCERD, OECR powinny być nominowane przez ministra zdrowia.

W Polsce dotychczas powołano OECR w tzw. trybie uznania kompetencji. MZ przypomina, że 28 marca 2023 r. Minister Zdrowia wystosował list nominacyjny do wszystkich ośrodków będących w Europejskich Sieciach Referencyjnych dla Chorób Rzadkich i oficjalnie uznał je jako OECR.

"Mając na uwadze istnienie wielu innych ośrodków, które od lat prowadzą diagnostykę oraz zapewniają leczenie i opiekę świadczeniobiorcom z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby rzadkiej, które posiadają bogaty dorobek naukowy oraz prowadzą ugruntowaną współpracę z placówkami zagranicznymi, konieczne jest wprowadzenie regulacji prawnych, które umożliwią ministrowi właściwemu do spraw zdrowia nadawanie statusu OECR" - czytamy w OSR.

Leczenie dla pacjentów z ośrodka w Gostyninie

Celem projektu jest również zapewnienie finansowania przez NFZ świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w ogólnodostępnych podmiotach leczniczych osobom umieszczonym w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie, bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.

"Wskazana zmiana zapewni spójność z obowiązującymi zasadami finansowania świadczeń dla osób ubezpieczonych przez NFZ" - przekonuje MZ.

Uszczelnienie transgranicznej opieki

Ponadto celem projektu noweli jest "uszczelnienie systemu ubezpieczenia zdrowotnego w stosunku do osób w sytuacjach transgranicznych związanych ze stosowaniem unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Chodzi o sytuacje braku zgodności przepisów w zakresie transgranicznej opieki zdrowotnej w stosunku do wymogów prawa unijnego oraz występowania tzw. luk prawnych w zakresie uregulowań prawnych dotyczących pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne z emerytur i rent transferowanych na rachunki bankowe z innych państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (UK).

Według MZ zachodzi potrzeba uszczelnienia regulacji dotyczących pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne z emerytur i rent z innych państw UE, EFTA i UK oraz stworzenia przepisów zobowiązujących osoby pobierające emerytury lub renty, które znajdują lub znajdowały się w sytuacjach transgranicznych związanych ze stosowaniem unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do informowania ZUS lub KRUS o okolicznościach decydujących o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania "polskiej" emerytury lub renty, jak również stworzenia podstawy prawnej do potrącania zaległych składek na ubezpieczenie zdrowotne od osób, które podlegały obowiązkowi tego ubezpieczenia w danym okresie, lecz nie były do niego zgłoszone ze względu na brak odpowiedniej wiedzy po stronie właściwego organu emerytalnego.

Stąd propozycja dodania przepisów, które zobowiążą:

osoby, które w dniu nabycia prawa do emerytury lub renty mają miejsce zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego UE, EFTA lub UK, i nie posiadają prawa do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów takiego państwa do poinformowania o tym fakcie właściwego organu emerytalnego, w terminie 14 dni od dnia nabycia prawa do emerytury lub renty,
osoby, które po nabyciu prawa do emerytury lub renty zostały wyrejestrowane z ubezpieczenia zdrowotnego ze względu na podjęcie działalności zarobkowej na terytorium innego państwa członkowskiego UE, EFTA, lub UK albo nie zostały z tego powodu zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego, do poinformowania właściwego organu emerytalnego o zakończeniu takiej działalności, w terminie 14 dni od jej zakończenia, co pozwoli organom emerytalnym na ustalenie, że osoby obowiązane do jej przekazywania podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pobierania polskiej emerytury lub renty i co za tym idzie zgłoszenie tych osób do ubezpieczenia zdrowotnego;
Dodanie przepisu upoważniającego ZUS do potrącania z emerytury lub renty nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, w przypadku gdy zaległość w opłacaniu tych składek powstała w wyniku niedopełnienia przez osobę pobierającą emeryturę lub rentę obowiązku określonego w dodawanych przepisach art. 75 ustawy o świadczeniach.

Projekt przewiduje również:

wprowadzenie zmian w przepisach regulujących zasady ubiegania się o zgodę Prezesa NFZ, na uzyskanie planowych świadczeń na zasadach obowiązujących w unijnych przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub zasady uzyskiwania zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej w celu dostosowania polskiego prawa do wymogów prawa unijnego, które są niezbędne w świetle tez orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
wprowadzenie przepisów regulujących procedurę refundacji niezbędnych świadczeń udzielonych w innym państwie UE, EFTA lub UK, zgodnie z unijnym przepisami o koordynacji, w przypadku wystąpienia o zwrot takich kosztów do NFZ (obecnie taka procedura jest regulowana wyłącznie na poziomie zarządzenia Prezesa NFZ);
wprowadzenie drobnych dostosowań i doprecyzowań w przepisach regulujących zwrot kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej.

Wyroby medyczne i umowy na czas nieokreślony i rozliczenia nadpłaty składki

Dodatkowo w projekcie wprowadzono możliwość zawierania umów o udzielanie świadczeń - zaopatrzenie w wyroby medyczne - na czas nieoznaczony. Ma to zmniejszyć obciążenia biurokratyczne po stronie NFZ przez zmniejszenie liczby składanych przez oferentów dokumentów w przypadku składania wniosków wyłącznie w celu kontynuacji umowy. Teraz umowy takie są zawierane na maksymalnie 5 lat.

Ponadto projekt przewiduje też zmiany w rocznym rozliczaniu składki zdrowotnej przez przedsiębiorców poprzez dodanie przepisu, na podstawie którego przedsiębiorca nie będzie mógł otrzymać zwrotu z ZUS kwoty nadpłaconych składek, których wartość nie przekracza dziesięciokrotności kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. 160 zł). Środki te zostaną zaliczone na poczet przyszłych zaległości składkowych.

Jednocześnie przewiduje się, że ZUS będzie z urzędu zwracał kwotę nadpłaty po złożeniu rozliczenia rocznego przez płatnika składek, bez wymaganego przepisami wniosku przedsiębiorcy. Jeżeli kwota zwrotu nie przewyższy powyższej wysokości (tj. 160 zł) środki zostaną rozliczone na koncie płatnika składek i według ogólnych zasad będą mogły podlegać zwrotowi albo zaliczeniu na poczet bieżących lub przyszłych składek.