Nobel z chemii 2025. Genialne "klocki Lego": Poznaj MOF-y

1 miesiąc temu 17

Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za rok 2025. W tym roku to prestiżowe wyróżnienie powędrowało do Susumu Kitagawy, Richarda Robsona oraz Omara M. Yaghiego. Nagrodzono ich za stworzenie zupełnie nowego typu architektury cząsteczkowej - tak zwanych struktur metalo-organicznych, znanych jako MOF-y (Metal-Organic Frameworks). To właśnie dzięki nim naukowcy otworzyli przed chemią nowe możliwości. Opracowane przez nich materiały już zmieniają oblicze chemii materiałowej i mogą odegrać kluczową rolę w walce z największymi wyzwaniami współczesności.

MOF-y to metalo-organiczne struktury o krystalicznej budowie, które tworzą przestronne pory dla cząsteczek, co czyni je bardzo wszechstronnymi.
Te materiały znajdują szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach - mogą wychwytywać dwutlenek węgla, oczyszczać wodę, magazynować wodór, a nawet spowalniać dojrzewanie owoców.
Dzięki ich pracy naukowcy mają dziś narzędzia do tworzenia materiałów na miarę XXI wieku, wykorzystywanych m.in. do ochrony środowiska, medycyny i przemysłu elektronicznego.
MOF-y mają potencjał, by stać się kluczowym materiałem przyszłości w walce ze zmianami klimatu i rozwoju zielonych technologii.

Wyobraźmy sobie przestronne studio, zaprojektowane specjalnie dla... cząsteczki wody. Tak właśnie można opisać jedną z tysięcy metalo-organicznych struktur, które powstały w laboratoriach na całym świecie. MOF-y to materiały o niezwykle uporządkowanej, krystalicznej strukturze, w której metalowe jony połączone są z organicznymi "łącznikami". W efekcie powstają regularne, przestronne "pokoje" czy "komórki" czyli pory, do których mogą wnikać i z których mogą wychodzić różne cząsteczki.

Dalsza część artykułu pod materiałem video:

Przeczytaj źródło