Od 1 października rusza program wykupu przez Skarb Państwa nieruchomości zniszczonych przez powódź lub położonych na terenach zagrożonych – znane są ceny wykupu

Na jakich zasadach państwo wykupuje nieruchomości?

Zgodnie z tzw. specustawą powodziową 3.0, Skarb Państwa może wykupić nieruchomości spełniające wszystkie poniższe warunki:

• budynek mieszkalny został zniszczony przez powódź z 13 września 2024 r.,
• został wybudowany legalnie – na podstawie pozwolenia lub zgłoszenia,
• znajduje się na obszarze zagrożenia powodziowego w gminie objętej pomocą (wykaz dostępny tutaj),
• kwalifikuje się do rozbiórki.

Każdy z tych warunków musi być spełniony łącznie. Zniszczenia muszą zostać potwierdzone odpowiednią dokumentacją lub ekspertyzą techniczną.

Kto może skorzystać z programu wykupu nieruchomości?

Z wykupu mogą skorzystać osoby fizyczne oraz gminy, które przed powodzią posiadały:

• prawo własności działki z domem mieszkalnym,
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego,
• udział we współwłasności nieruchomości lub lokalu (mieszkalnego lub użytkowego), również w ramach spółdzielni.

Warunkiem jest, aby nieruchomość została zniszczona podczas powodzi z 13 września 2024 roku.

Jakie budynki kwalifikują się do wykupu?

Do programu kwalifikują się wyłącznie budynki mieszkalne – zgodnie z definicją zawartą w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB). Oznacza to, że:

• co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej budynku musi być przeznaczona na cele mieszkalne,
• do powierzchni użytkowej nie wlicza się m.in. ścian, filarów, kominów, pomieszczeń technicznych czy klatek schodowych.

Do części mieszkalnej zaliczają się: pokoje, kuchnie, sypialnie, a także pomieszczenia pomocnicze, piwnice i wspólne – jak suszarnie czy wózkarnie.

W przypadku nieruchomości rolnych, wykup dotyczy wyłącznie tej części działki siedliskowej, na której stoi dom (mogą to być również grunty rolne).

Kto ocenia, czy budynek nadaje się do rozbiórki?

Za podstawę uznania budynku za przeznaczony do rozbiórki mogą służyć:

• ostateczna decyzja o nakazie lub pozwoleniu na rozbiórkę,
• ekspertyza techniczna wykonana przez osobę z uprawnieniami budowlanymi bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności,
• protokół z kontroli technicznej sporządzony przez uprawniony podmiot.

Jeżeli na podstawie przepisów prawa, rozbiórki budynku można dokonać bez takich decyzji, budynek uznaje się za przeznaczony do rozbiórki, jeżeli stan techniczny zostanie stwierdzony w ekspertyzie osoby posiadającej uprawnienia budowlane.

Gdzie obowiązuje program wykupu nieruchomości?

Program obejmuje nieruchomości położone na terenach szczególnego zagrożenia powodziowego, w gminach objętych pomocą. Dotyczy to:

Województwa dolnośląskiego – powiaty:

bolesławiecki, dzierżoniowski, głogowski, górowski, jaworski, kamiennogórski, karkonoski, kłodzki, legnicki, lubański, lubiński, lwówecki, oławski, strzeliński, średzki, świdnicki, wałbrzyski, wołowski, wrocławski, ząbkowicki, zgorzelecki, złotoryjski, miasta: Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych.

Województwa lubuskiego – powiaty:

krośnieński, nowosolski, słubicki, zielonogórski, wschowski, żagański.

Województwa opolskiego – powiaty:

brzeski, głubczycki, kędzierzyńsko-kozielski, krapkowicki, nyski, opolski, prudnicki.

Województwa śląskiego – powiaty:

bielski, cieszyński, pszczyński, raciborski oraz miasto Bielsko-Biała.

Pełną listę gmin można znaleźć [tutaj]. Wody Polskie udostępniły także interaktywną mapę, dzięki której można sprawdzić, czy dana nieruchomość leży na obszarze objętym pomocą – [link tutaj].

Czy są jakieś ograniczenia w skupie nieruchomości?

Jeśli powierzchnia działki przekracza 0,2 ha, państwo może wykupić tylko tę część, na której znajduje się dom. Wyjątkiem są sytuacje, w których pozostała część działki traci wartość gospodarczą lub nie może być samodzielnie zagospodarowana.

Podobne ograniczenie dotyczy nieruchomości, które tylko częściowo znajdują się na obszarze objętym programem.

Ile wynosi cena wykupu nieruchomości?

Cena, jaką otrzyma poszkodowany, to suma:

• wartości działki z dnia poprzedzającego powódź – 12 września 2024 r.,
• wartości budynku mieszkalnego lub lokalu, nawet jeśli został już rozebrany.

Wartość domu ustalana jest na podstawie urzędowego wskaźnika za 1 m² powierzchni użytkowej, obowiązującego w danym województwie lub gminie tuż przed powodzią. Inne obiekty, np. garaże czy budynki gospodarcze, są wyceniane według wartości rynkowej.

Wyceny dokonuje rzeczoznawca majątkowy, a koszt tej usługi pokrywa Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Jak złożyć wniosek o wykup nieruchomości?

Wniosek należy złożyć do właściwego oddziału Wód Polskich:

• osobiście – w siedzibie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu lub w Gliwicach,
• pocztą – listem poleconym z potwierdzeniem odbioru,
• elektronicznie – przez platformę ePUAP.

Wzór wniosku dostępny jest [tutaj].

W razie pytań, można skontaktować się z:

• RZGW we Wrocławiu: strefazalewu@wody.gov.pl
• RZGW w Gliwicach: strefazalewu.gliwice@wody.gov.pl