Podatek od darowizn: kiedy zapłacisz, a kiedy unikniesz fiskusa

W ostatnich latach Polacy coraz częściej przekazują swoim bliskim pieniądze lub nieruchomości – czy to w formie wsparcia dla dzieci, czy pomocy finansowej w trudnych czasach. Warto jednak wiedzieć, że każda taka darowizna może wiązać się z obowiązkiem podatkowym.

Czym właściwie jest podatek od darowizn?

To danina, którą musi zapłacić osoba otrzymująca coś za darmo – czy to gotówkę, mieszkanie, samochód, czy biżuterię. Podatek od darowizn pobierany jest od osób fizycznych, a jego zasady określa ustawa z 1983 roku o podatku od spadków i darowizn.

Trzy grupy podatkowe, trzy różne limity

To, czy i ile zapłacimy, zależy od tego, od kogo otrzymujemy darowiznę. Prawo dzieli obdarowanych na trzy grupy:

• Grupa I – najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha.
• Grupa II – dalsza rodzina: np. wujostwo, szwagrowie czy bratankowie.
• Grupa III – osoby niespokrewnione.

Dla każdej z tych grup przewidziano kwoty wolne od podatku, czyli progi, do których danina nie jest pobierana:

• Grupa I – 10 434 zł,
• Grupa II – 7 878 zł,
• Grupa III – 5 308 zł.

Uwaga – te limity dotyczą sumy darowizn z ostatnich pięciu lat od jednej osoby. Jeśli przekroczymy próg, podatek trzeba zapłacić od nadwyżki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory oraz Kalendarz 2026

Zwolnienie dla najbliższych, ale z formalnościami

Największy przywilej dotyczy tzw. grupy „zero”, czyli najbliższej rodziny.

Jeśli pieniądze lub majątek trafiają np. od rodziców do dzieci, można całkowicie uniknąć podatku – wystarczy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, który można złożyć przez internet.

W przypadku darowizny pieniężnej warunkiem zwolnienia jest również to, że środki muszą trafić na konto bankowe obdarowanego, a nie „do ręki”.

A jeśli zapomnimy zgłosić?

Tu fiskus nie ma litości. Brak zgłoszenia darowizny w terminie oznacza utratę prawa do zwolnienia – i konieczność zapłaty podatku według obowiązującej skali. W skrajnych przypadkach, gdy urzędnicy uznają, że darowizna była próbą ukrycia dochodu, mogą nałożyć dodatkowe sankcje finansowe.

Formalności proste, a korzyści duże

Zgłoszenie darowizny jest szybkie i bezpłatne – można to zrobić przez platformę e-Urząd Skarbowy. Dzięki temu nawet wysokie kwoty przekazywane w rodzinie nie muszą być obciążone podatkiem.

– „Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, że zgłoszenie darowizny to nie problem, a realna oszczędność. Wystarczy zachować dowód przelewu i złożyć prosty formularz” – podkreślają doradcy podatkowi.

Podatek od darowizn to temat, o którym nie pamiętamy, ale dotyczy tysięcy Polaków rocznie. Na szczęście prawo pozwala uniknąć fiskusa, jeśli działamy zgodnie z przepisami. Wystarczy pamiętać o zgłoszeniu, pilnować terminów i... nie chować koperty do szuflady.