Renta alkoholowa. Ile wynosi i kto może liczyć na wsparcie?

W marcu 2025 roku ZUS zdecydował się na podniesienie wysokości rent dla osób, które zostały uznane za niezdolne do pracy w wyniku chorób związanych z nadużywaniem alkoholu. Nowe kwoty świadczeń wynoszą:

• 1878,91 zł brutto miesięcznie dla osób z całkowitą niezdolnością do pracy,
• 1409,18 zł brutto miesięcznie dla osób z częściową niezdolnością do pracy.

Według najnowszych danych Eurostatu, Polska znajduje się w ścisłej czołówce krajów Unii Europejskiej, jeśli chodzi o liczbę zgonów związanych z nadużywaniem alkoholu. Gorzej w tym niechlubnym rankingu wypada jedynie Słowenia. Choroby wywołane alkoholem, takie jak marskość wątroby, zespół Otella czy przewlekłe zapalenie trzustki, są coraz częstszą przyczyną niezdolności do pracy i przedwczesnych zgonów.

Mimo rosnącej liczby przypadków chorób alkoholowych, liczba osób pobierających rentę z tego tytułu systematycznie się zmniejsza. W 2019 roku świadczenie to otrzymywało 4,3 tysiąca osób, natomiast w 2022 roku już tylko 3 tysiące. Eksperci wskazują, że spadek ten może być efektem zaostrzenia kryteriów przyznawania renty oraz coraz bardziej restrykcyjnych wymagań formalnych.

Przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą alkoholową nie jest procesem automatycznym. Osoba zainteresowana takim wsparciem musi spełnić szereg warunków:

• Orzeczenie lekarskie - konieczne jest uznanie przez lekarza orzecznika ZUS, że dana osoba jest całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy.
• Wymagany staż ubezpieczeniowy - okres składkowy i nieskładkowy zależy od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy.
• Okoliczności powstania niezdolności - niezdolność do pracy musi powstać w trakcie zatrudnienia, ubezpieczenia lub pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
• Brak prawa do emerytury - osoba ubiegająca się o rentę nie może mieć ustalonego prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Do najczęstszych schorzeń, które mogą skutkować przyznaniem renty alkoholowej, należą marskość wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki, zespół Otella (psychoza alkoholowa), inne przewlekłe choroby narządów wewnętrznych spowodowane długotrwałym nadużywaniem alkoholu.

Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, a decyzję o przyznaniu świadczenia podejmuje lekarz orzecznik ZUS na podstawie dokumentacji medycznej i przebiegu choroby

Proces ubiegania się o rentę alkoholową wymaga złożenia odpowiedniego wniosku w ZUS oraz przedstawienia dokumentacji potwierdzającej stan zdrowia i historię zatrudnienia. Wnioskodawca musi również udokumentować, że niezdolność do pracy powstała w okresie objętym ubezpieczeniem społecznym. Po złożeniu wniosku następuje badanie przez lekarza orzecznika, który ocenia stopień niezdolności do pracy oraz jej związek z chorobą alkoholową.