"Śmieciówki" będą zamieniane na etaty? Ruszają masowe kontrole

1 miesiąc temu 21

Data utworzenia: 6 października 2025, 12:31.

Od 1 stycznia Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zyska nowe, szerokie uprawnienia. Inspektorzy będą mogli samodzielnie przekształcać źle zawarte umowy cywilnoprawne — popularne "śmieciówki" — w umowy o pracę. To jedna z największych zmian w prawie pracy od lat, a już teraz wiadomo, że na celowniku PIP znajdzie się około 200 firm, w których podejrzenia o nadużycia są największe.

"Śmieciówki" będą zamieniane na etaty? Ruszają masowe kontrole Foto: 123RF / Jacek Marczewski / AGENCJA Wyborcza .pl

W 2026 roku zaplanowano pierwszą serię tzw. kontroli celowanych, które skupią się wyłącznie na sprawdzeniu, czy w danej firmie nie dochodzi do obchodzenia prawa pracy. Jeśli inspektorzy ustalą, że osoba faktycznie pracuje jak etatowy pracownik — czyli ma określony czas, miejsce i zakres obowiązków — pracodawca będzie musiał zaproponować jej etat.

Koniec z fikcyjnymi "śmieciówkami"?

Na liście 200 podmiotów do kontroli znajdą się przede wszystkim największe przedsiębiorstwa. PIP i Zakład Ubezpieczeń Społecznych mają współpracować przy typowaniu firm, a pomóc ma w tym nowy system informatyczny, który umożliwi wymianę danych i automatyczne wskazywanie miejsc, gdzie ryzyko nadużyć jest największe — informuje "Dziennik Gazeta Prawna".

Nowe przepisy budzą emocje, ale szef PIP Marcin Stanecki uspokaja, że nie będzie mowy o masowych przekształceniach ani fali kar. — Zapewniam, że do nowych uprawnień będziemy podchodzili rozsądnie i z umiarem — deklaruje. — Ani pracownicy, ani pracodawcy nie muszą się obawiać fali inspektorskich kontroli po zmianach. Nie planujemy też masowo zamieniać umów cywilnoprawnych na etaty — dodaje.

Pojawia się natomiast pytanie — czy po przekształceniu umowy wynagrodzenie będzie liczone brutto, czy netto? Jak tłumaczy "Rzeczpospolitej" Marcin Frąckowiak, radca prawny z kancelarii Sadkowski i Wspólnicy, decyzja będzie należała do inspektora, tak jak dziś decydują o tym sądy. — Sąd kieruje się postanowieniami umowy oraz faktycznie wypłacanymi kwotami. Zazwyczaj zachowuje ciągłość wynagrodzenia i dostosowuje pensję brutto tak, by pracownik nadal otrzymywał podobną kwotę netto" — wyjaśnia ekspert.

Źródło: "Rzeczpospolita", gazeta.pl

Zobacz też: Te studia gwarantują sowite zarobki. Na "dzień dobry" do 15 tys. zł miesięcznie