Tak wygląda najbardziej zapalny punkt całej Europy. "Pięta achillesowa NATO"

- My latamy wyżej niż drony - śmiali się ludzie z otoczenia reprezentacji Polski, która w sobotę po południu dotarła do Kowna. Lot z Katowic przebiegł spokojnie, ale przed odlotem pytania i obawy się pojawiały. Kadra Jana Urbana leciała na Litwę, gdzie jeszcze kilka dni temu przestrzeń powietrzna została nagle zamknięta. Pierwsze informacje mówiły, że z powodu niezidentyfikowanych dronów, które pojawiają się coraz częściej nad europejskimi lotniskami. Po kilku godzinach okazało się jednak, że były to przemytnicze balony, które też dość regularnie pojawiają się nad Litwą.

- Co tak wcześnie? - w sobotę rano zatrzymała nas policja w drodze do Kowna, kilkanaście kilometrów przed granicą. - Ruch to będzie jutro, dziś jeszcze jest spokojnie - wskazali policjanci. No i faktycznie było spokojnie. Nas też pewnie nikt by nie zatrzymał, gdybyśmy nie przekroczyli prędkości. Na granicy w ogóle nie było żadnej kontroli. W jej okolicach też nie było widać, że przemieszczamy się przez obszar, który często wskazywany jest jako potencjalnie najbardziej zapalny punkt na mapie całej Europy.

Chodzi o przesmyk suwalski, czyli strategiczny punkt wschodniej flanki NATO. W rzeczywistości to dość wąski obszar - liczący 104 km - położony między granicami Polski, Litwy i Rosji - obejmujący region w okolicach Suwałk, Augustowa i Sejn. Analitycy wojskowi często określają go mianem "najbardziej zapalnego punktu Europy" i "pięty achillesowej NATO". Przesmyk suwalski odgrywa kluczową rolę w geopolityce regionu, bo teoretycznie rosyjski atak w to miejsce dałby jej lądowe połączenia między Białorusią a swoją nadbałtycką eksklawą. Jednocześnie odciąłby na drodze lądowej trzy państwa bałtyckie - Litwę, Łotwę i Estonię - od partnerów NATO, co mogłoby skomplikować ich wsparcie i obronę.

Tyle teoria, bo w praktyce to również bardzo trudny teren do zdobycia, a więc dość łatwy do obrony. Pełen rzek, lasów, mokradeł czy jezior, przez które przedarcie się wcale nie musi być proste.

Przesmyk suwalski. "Naszym problemem jest percepcja tego miejsca"

- W rzeczywistości Augustów jest nieporównanie bezpieczniejszym miastem od Warszawy czy Gdańska. Ulice są spokojne, ludzie się znają. Naszym problemem jest percepcja tego miejsca. Kiedy w 2022 roku Politico napisało, że przesmyk suwalski jest jednym z najniebezpieczniejszych miejsc na ziemi, wiele osób z innych części Polski potraciło głowę. Ludzie dzwonili i pytali, czy na rogatkach miasta stoją wojska, czy są tutaj poustawiane zasieki. To może się panu wydawać śmieszne, ludziom z branży hotelarskiej do śmiechu nie było - mówi wiceburmistrz Augustowa Filip Chodkiewicz w dużym reportażu Gazeta.pl o przesmyku suwalskim, który można przeczytać tutaj.

Tydzień temu Polska utrzymała tymczasowe kontrole na granicy z Litwą oraz Niemcami do 4 kwietnia 2026 roku. Decyzja - jak tłumaczy polski rząd - jest reakcją przede wszystkim na presję migracyjną na granicy z Białorusią, która wpływa na sytuację na granicy polsko-litewskiej i polsko-niemieckiej. Jej celem jest zapobieganie nielegalnemu przepływowi migrantów. Kontrole mają charakter selektywny i są prowadzone przez Straż Graniczną, żołnierzy WOT, Żandarmerię Wojskową, a w razie potrzeby także przez policję i inspekcję transportu drogowego.

W sobotę żadnych kontroli nie było, ale samochodów na drodze też nie. Nie oznacza jednak, że to się nie zmieni. W PZPN słyszymy, że na niedzielnym meczu z Litwą ma być zajęta nie tylko cała trybuna gości, ale sporo Polaków też kupiło bilety na neutralne sektory. Kibiców "Biało-Czerwonych" na meczu w Kownie spodziewanych jest nawet około 5 tys. To 1/3 stadionu im. S. Dariusa i S. Girenasa, gdzie w niedzielę kadra Jana Urbana zmierzy się z Litwą. Początek spotkania o 20.45.