Wysoki cholesterol może dawać sygnały na stopach. Spójrz na swoje

• Sprawdź, czy dobrze się odżywiasz. Wypełnij Narodowy Test Żywienia
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu
• Dużo czytania, a mało czasu? Sprawdź skrót artykułu

Kardiolog: przyjrzyj się swoim palcom

Zwykle nie odczuwamy oznak wysokiego poziomu cholesterolu. Nie powoduje on żadnych fizycznych objawów ani dyskomfortu, dopóki nie wystąpi poważny problem, taki jak zawał serca lub udar.

Jednak pewne symptomy mogą sugerować, że jesteśmy bardziej narażeni na wysoki poziom cholesterolu i związane z nim problemy zdrowotne. Gdy je poznamy, możemy zastosować środki zapobiegawcze, takie jak regularne badania, zmiana diety czy rozpoczęcie leczenia farmakologicznego.

Dr Sami Firoozi, lekarz kardiolog z brytyjskiej Harley Street Clinic, wskazuje, że taką nietypową oznaką wysokiego poziomu cholesterolu mogą być wolno rosnące paznokcie u stóp.

W przypadku nadmiaru substancji tłuszczowej w naczyniach krwionośnych może dojść do rozwoju choroby tętnic obwodowych (PAD). Objawy PAD mogą obejmować:

• bóle nóg podczas chodzenia, które ustępują wraz z odpoczynkiem
• wypadanie włosów na nogach i stopach
• drętwienie lub osłabienie nóg
• otwarte rany na stopach i nogach, które się nie goją
• kolor skóry na nogach staje się bledszy niż zwykle lub siny
• błyszcząca skóra
• u mężczyzn występują zaburzenia erekcji
• zanikają mięśnie nóg.

Cholesterol może bardzo namieszać w naszym zdrowiu

Ta woskowa, tłusta substancja, która jest obecna w każdej komórce ludzkiego organizmu, stanowi materiał do syntezy hormonów, witaminy D oraz kwasów żółciowych — niezbędnych w trawieniu tłuszczów.

Pacjenci, u których występuje nadmiar cholesterolu, z reguły nie odczuwają bezpośrednio tego stanu. Czasami jego objawem może być ból w klatce piersiowej związany z sercem (dławica piersiowa) lub inne objawy choroby wieńcowej, a także symptomy zmniejszonego dopływu krwi do mózgu (przemijające ataki niedokrwienne lub udar).

Stężenie jego poziomu powinno być utrzymywane na właściwie niskim poziomie, bo nadmiar cholesterolu (dyslipidemia) może odkładać się w ścianach naczyń tętniczych, również tych odżywiających serce. Dyslipidemia przyczynia się tym samym do powstania choroby niedokrwiennej serca, czyli choroby wieńcowej.

Czym jest zły cholesterol?

Cholesterol występuje w organizmie zasadniczo w dwóch postaciach. Wyróżniamy:

• lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), potocznie zwane dobrym cholesterolem,
• lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), potocznie zwane złym cholesterolem.

Zarówno jedna forma, jak i druga jest potrzebna dla sprawnego funkcjonowania organizmu, ponieważ bez niego nie może obyć się żadna komórka organizmu.

Dobry cholesterol (HDL) jest odpowiedzialny za oczyszczanie osocza krwi z cholesterolu. Cholesterol HDL "zbiera" wolny cholesterol z powierzchni błon komórkowych oraz krążących lipoprotein. Dlatego jego podwyższone stężenie we krwi zapobiega chorobom układu krążenia.

Cholesterol LDL określany "złym cholesterolem" to główny transporter cholesterolu z wątroby do innych narządów, m.in.: mięśni, nerek i kory nadnerczy. Zły cholesterol odkłada się w naczyniach krwionośnych, powodując tym samym zwężenie ich światła. W konsekwencji uaktywniają się zmiany miażdżycowe, problemy z krążeniem, a u niektórych nawet niewydolność serca.

Cholesterol LDL jest największym zagrożeniem dla tętnic wieńcowych, w których gromadzą się największe ilości cholesterolowych złogów. U zdrowego człowieka tętnice są elastyczne i gładkie, a pod wpływem cholesterolu dochodzi do ich usztywnienia i zwężenia (miażdżycy). To właśnie zwężenie tętnicy i powstanie skrzepów jest najczęstszą przyczyną udarów mózgu i zawału mięśnia sercowego.

Jak obniżyć poziom cholesterolu?

Najlepszą metodą na obniżenie poziomu cholesterolu jest zmiana stylu życia — wprowadzenie zdrowszego sposobu odżywiania, zwiększenie aktywności fizycznej, porzucenie palenia i alkoholu.

W przypadku diety zdaniem dra Pawła Lewka, lekarza rodzinnego, godna polecenia jest dieta śródziemnomorska. — Zależy nam na tym, żeby pacjent zrezygnował z tłuszczów nasyconych na rzecz nienasyconych. Mięso powinno być ograniczone maksymalnie do dwóch, trzech razy w tygodniu. Jednak ryby bogate w kwasy omega-3 dobrze jest spożywać często (przynajmniej dwa razy na tydzień), gdyż rybne kwasy tłuszczowe mają pozytywne działanie na cholesterol — tłumaczył.

— Można też wykorzystać dodatkowe produkty, czyli różnego rodzaju nutraceutyki, żywność funkcjonalną, np. margaryny z fitosterolami roślinnymi, które dodatkowo obniżają cholesterol. Jeśli zrezygnujemy z masła, margaryny kardiologiczne potrafią obniżyć cholesterol o 10 do 12 proc. Oczywiście trzeba też unikać cukru i jeść dużo produktów roślinnych. W każdym posiłku powinny znaleźć się warzywa — zaznaczył specjalista.

Na rynku są też preparaty obniżające poziom cholesterolu w organizmie. Najbardziej znanym i skutecznym lekiem redukującym poziom złego cholesterolu (LDL) i tym samym podwyższającym poziom HDL (dobry cholesterol) jest grupa leków zwana statynami.

Jak tłumaczył lekarz rodzinny, dr Paweł Lewek w rozmowie z Medonetem, w tej chwili głównie stosuje się dwie – atorwastatynę oraz rosuwastatynę. Są one wiodącymi i najlepiej przebadanymi lekami, mają też stosunkowo niewiele działań niepożądanych.

Jak dodał ekspert, jeżeli statyna okaże się nieskuteczna, można włączyć kolejny lek – ezetymib. — Kiedy badanie wykaże wysokie triglicerydy, stosujemy statyny, a jeżeli jest potrzeba fibraty, można również dodatkowo przyjmować kwasy omega-3 oraz kwas nikotynowy — wyjaśnił lekarz.

— Natomiast gdy mamy do czynienia z bardzo oporną na leczenie hipercholesterolemią albo z hiperchoresterolemią rodzinną, trzeba sięgnąć po bardziej zaawansowane preparaty — np. inhibitory PCSK9. Dzięki nim możliwe jest obniżenie poziomu cholesterolu LDL nawet o 60 proc., a w połączeniu ze statyną i ezetymibem o 85 proc. — dodał.