Z urlopu prosto do biura? Telefon z firmy może oznaczać koniec wakacji

4 miesięcy temu 87

Dominika Florek2025-06-26 06:00redaktor Bankier.pl

publikacja
2025-06-26 06:00

Wakacje? Tylko do pierwszego telefonu z firmy. W nagłych przypadkach pracodawca ma prawo odwołać z urlopu – i to bez względu na plany. Kiedy może to zrobić, jakie koszty musi pokryć i czy pracownik może odmówić? Odpowiadamy.

Z urlopu prosto do biura? Telefon z firmy może oznaczać koniec wakacji

Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw pracownika, zagwarantowane przez kodeks pracy. W założeniu powinien być czasem oderwania się od obowiązków służbowych. Są jednak sytuacje, w których pracodawca może a czasem wręcz musi wezwać pracownika z powrotem do firmy, nawet jeśli ten przebywa już na wakacjach.

Odwołanie z urlopu tylko w wyjątkowych sytuacjach

Prawo do odwołania pracownika z urlopu przysługuje pracodawcy wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych. Chodzi o przypadki, które są nieprzewidziane i których nie dało się wcześniej zaplanować. Warunkiem jest też to, że obecność konkretnego pracownika w pracy jest niezbędna. Może to dotyczyć np. awarii, nieobecności kluczowego zastępcy czy konieczności przeprowadzenia pilnej operacji biznesowej, wymagającej specjalistycznej wiedzy lub uprawnień.

Co ważne, prawo to nie może być nadużywane. Sam fakt, że pracodawca ma problemy z obsadą grafików, nie wystarczy do legalnego odwołania z urlopu.

W jakiej formie można odwołać?

Kodeks pracy nie narzuca formy odwołania – liczy się skuteczność. Może to być telefon, SMS, e-mail czy inne narzędzie komunikacji. Przy czym jest jeden warunek. Pracownik musi faktycznie odebrać wiadomość i mieć realną szansę zapoznać się z jej treścią. Jeśli nie miał takiej możliwości, ponieważ np. osoba zatrudniona przebywała za granicą bez zasięgu, to nie można mówić o skutecznym odwołaniu.

Pracownik nie ma też obowiązku bycia „w gotowości” podczas urlopu, o ile nie ustalono tego wcześniej – np. w umowie lub regulaminie pracy. Odbieranie służbowych telefonów w czasie wypoczynku nie jest standardem, a wyjątkiem.

Co, jeśli pracownik nie wróci?

Jeśli wezwanie do powrotu zostało skutecznie doręczone, a pracownik zignoruje polecenie bez ważnego powodu – musi liczyć się z konsekwencjami. Może to skutkować karą porządkową, a w skrajnych przypadkach nawet zwolnieniem dyscyplinarnym. Kluczowe będzie jednak udokumentowanie, że sytuacja faktycznie wymagała przerwania urlopu i że pracownik miał realną możliwość stawienia się w pracy.

Zwrot kosztów po stronie pracodawcy

Jeśli dojdzie do odwołania z urlopu, firma musi liczyć się z obowiązkiem pokrycia kosztów poniesionych przez pracownika. Dotyczy to m.in. kosztów transportu powrotnego, utraconych noclegów czy innych udokumentowanych wydatków związanych z wypoczynkiem. Zwrot może obejmować również koszty poniesione przez rodzinę pracownika, jeśli przerwanie urlopu dotyczyło wszystkich uczestników wyjazdu. Przy czym zwrotowi nie podlegają koszty pośrednie – jak np. zakup bagażu, ubrań czy innych rzeczy, które nie są bezpośrednio związane z powrotem.

Co z urlopem po odwołaniu?

Odwołanie z urlopu nie oznacza jego utraty. Pracownik zachowuje prawo do niewykorzystanej części wypoczynku i powinien móc wykorzystać ją w późniejszym terminie – ustalonym wspólnie z pracodawcą. Zaległy urlop należy wykorzystać najpóźniej do końca września następnego roku kalendarzowego.

Przerwanie, przesunięcie, odwołanie

Choć pojęcia te bywają stosowane zamiennie, warto rozróżniać sytuacje. Przerwanie urlopu wypoczynkowego ma miejsce jeżeli następuje np. z powodu choroby pracownika. Z kolei przesunięcie urlopu może nastąpić na wniosek pracownika lub z inicjatywy pracodawcy, ale wymaga porozumienia stron. Natomiast odwołanie z urlopu to jednostronna decyzja pracodawcy w wyjątkowej sytuacji i niesie za sobą obowiązki finansowe.

Źródło: