Zagadki sprzed wieków. Co ujawniają nowe dokumenty o Sobieskim i Kościuszce?

• Po więcej aktualnych informacji zapraszamy na RMF24.pl

Wszystkie pozyskane akta pierwotnie przechowywane były w Archiwum Radziwiłłów, o czym świadczą osiemnastowieczne sygnatury, ale zapewne - jak oceniają Archiwa Państwowe - pod koniec XIX w. dostały się w ręce nieznanego kolekcjonera.

Nowo pozyskany zbiór to materiały o wyjątkowej wartości historycznej i naukowej. Na dokumenty rodziny Sobieskich składają się między innymi akta członków rodziny, kwity oraz bogata korespondencja rodzinna i polityczna. Instytucja, która włączyła dziś cenne zasoby do swoich archiwów, podkreśla, że jest to "zbiór niezwykle cenny i zróżnicowany".

To jednak nie wszystko, bo Archiwa Państwowe pozyskały także oryginalne dokumenty związane z rodziną Tadeusza Kościuszki z lat 1543-1743, również ze zbiorów radziwiłłowskich, oraz akta dotyczące działalności wojskowej naczelnika powstania.

Obejmują one różnorodne dokumenty powstałe między innymi w okresie wojny z Rosją w obronie Konstytucji 3 maja oraz powstania kościuszkowskiego. 

Archiwa Państwowe oceniają, że szczególne znaczenie mają dokumenty wojskowe z czasów Powstania, w tym raporty składane Kościuszce przez księcia Józefa Poniatowskiego. Wśród wystawców dokumentów zidentyfikować można m.in. generałów Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Jasińskiego, Karola Kniaziewicza i Józefa Zajączka.

"Materiały te zostaną poddane szczegółowej analizie, nie ma bowiem wątpliwości, że w chwili obecnej jest to jedna z najważniejszych spuścizn archiwalnych po Tadeuszu Kościuszce" - podają AP.

Zbiór dokumentów Sobieskich i Kościuszki to wyjątkowe źródło wiedzy o dwóch wielkich postaciach naszej historii, które w różnych epokach symbolizowały wolność i niepodległość Rzeczypospolitej. Wiele z tych źródeł nigdy nie było przedmiotem badań historycznych. Ich analiza pozwoli nie tylko pogłębić wiedzę o epoce, ale również zweryfikować niektóre fakty historyczne - mówi dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, dodając, że wersje cyfrowe dokumentów zostaną udostępnione w domenie publicznej.

W trakcie piątkowe konferencji prasowej zaprezentowano m.in:

• akt podziału majątku pomiędzy synów Jana III Sobieskiego z 1698 r. z podpisem królowej Marii Kazimiery
• dokument zawierając wywód przodków Teresy Kunegundy Sobieskiej
• raport generała Jana Henryka Dąbrowskiego złożony 26 maja 1809 r.
• będące na stałe w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych: tłok pieczętny króla Jana III Sobieskiego oraz jego akt elekcyjny, a także miedzioryt autorstwa Romeyna de Hooghe przedstawiający bitwę pod Chocimiem z 11 XI 1673 r.