3 dni temu
10
Omawiane zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich, w tym wprowadzenie 9 tygodni niezbywalnego urlopu rodzicielskiego, wprowadzone zostały nowelizacją Kodeksu pracy z dnia 9 marca 2023 r. Jest to kluczowy akt, który zaimplementował do polskiego prawa unijne dyrektywy dotyczące równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Urlop tacierzyński a urlop ojcowski
W potocznym rozumieniu, urlop tacierzyński to każda forma urlopu, z której korzysta ojciec w związku z narodzinami lub wychowaniem dziecka. Polskie prawo przewiduje dwa główne typy takiego wsparcia, które wzajemnie się uzupełniają i mają na celu zacieśnienie więzi rodzinnych oraz wsparcie drugiego rodzica:
• urlop ojcowski – to krótki, dwutygodniowy urlop, który ojciec może wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach, w ciągu 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. Jest to urlop niezależny od urlopu macierzyńskiego matki i może być wykorzystany równolegle z nią, co pozwala obojgu rodzicom na wspólne spędzenie pierwszych chwil z noworodkiem,
• urlop rodzicielski – to dłuższy urlop, z którego mogą korzystać oboje rodzice. Łączny wymiar tego urlopu wynosi obecnie 41 tygodni (lub 43 tygodnie w przypadku urodzenia wieloraczków). Kluczową zmianą, wprowadzoną w ramach dyrektywy work-life balance, jest 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, które są niezbywalne dla każdego z rodziców.
Ważne
Niezbywalność urlopu tacierzyńskiego oznacza, że jeśli ojciec nie wykorzysta przysługujących mu 9 tygodni urlopu, przepadną one – matka nie może ich wykorzystać w jego imieniu.
To właśnie te 9 tygodni urlopu rodzicielskiego są sednem omawianej zmiany. Ma to na celu zachęcenie ojców do realnego zaangażowania w opiekę nad dzieckiem.
9 tygodni urlopu dla ojca
Ojcu przysługuje 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, który jest nieprzenoszalny na matkę dziecka. Ten urlop jest częścią ogólnego urlopu rodzicielskiego i może być wykorzystany w okresie urlopu rodzicielskiego matki lub poza nim, ale nie później niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Te 9 tygodni (czyli 63 dni kalendarzowe) to czas, w którym ojciec może w pełni poświęcić się opiece nad dzieckiem, budować więź i wspierać partnerkę. Jest to urlop płatny – za niego przysługuje zasiłek macierzyński.
Ważne
9 tygodni urlopu tacierzyńskiego to niezbywalna część urlopu rodzicielskiego, a nie dodatkowe 9 tygodni do standardowego urlopu ojcowskiego. Urlop ojcowski (2 tygodnie) nadal przysługuje ojcu niezależnie.
Zasiłek macierzyński dla ojca
Za okres 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego ojcu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Przykład
Pan Kamil, którego średnie miesięczne wynagrodzenie brutto wynosi 6000 zł, planuje skorzystać z 9 tygodni niezbywalnego urlopu tacierzyńskiego (rodzicielskiego).
Podstawa wymiaru zasiłku (po pomniejszeniu o składki ZUS, np. 13,71%): 6000 zł * (1 - 0,1371) = 5177,40 zł.
Dzienna podstawa wymiaru zasiłku: 5177,40 zł / 30 dni = 172,58 zł.
Dzienna kwota zasiłku (70%): 172,58 zł * 70% = 120,81 zł.
Całkowity zasiłek za 9 tygodni (63 dni): 120,81 zł * 63 dni = 7611,03 zł.
Pan Kamil otrzyma 7611,03 zł za okres urlopu rodzicielskiego, co pozwoli mu skupić się na opiece nad dzieckiem bez obaw o finanse.
Dodatkowe 2 tygodnie wolnego dla taty
Oprócz 9 tygodni niezbywalnego urlopu rodzicielskiego, ojcu przysługuje również 2 tygodnie urlopu ojcowskiego. Ten urlop jest dodatkowy i niezależny od urlopu rodzicielskiego matki oraz matki/ojca.
Urlop ten może być wykorzystany jednorazowo lub w dwóch częściach po tygodniu. Z urlopu można skorzystać do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. To daje elastyczność w planowaniu.
Zasiłek macierzyński za urlop ojcowski
Za okres urlopu ojcowskiego ojcu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Ważne
Pan Piotr, ojciec trzymiesięcznej córki, decyduje się na wykorzystanie 2 tygodni urlopu ojcowskiego. Jego średnie miesięczne uposażenie brutto wynosi 6000 zł.
Podstawa wymiaru zasiłku (po pomniejszeniu o składki ZUS, np. 13,71%): 6000 zł * (1 - 0,1371) = 5177,40 zł.
Dzienna podstawa wymiaru zasiłku: 5177,40 zł / 30 dni = 172,58 zł.
Dzienna kwota zasiłku (100%): 172,58 zł.
Całkowity zasiłek za 2 tygodnie (14 dni): 172,58 zł * 14 dni = 2416,12 zł.
Pan Piotr otrzyma 2416,12 zł za ten okres, co pozwoli mu na dodatkowe dni spędzone z dzieckiem i rodziną.
Urlop tacierzyński w tym 9 tygodni niezbywalnego urlopu rodzicielskiego oraz 2 tygodnie urlopu ojcowskiego, to realne i znaczące wsparcie dla ojców. Złóż wniosek o urlop i ciesz się czasem z dzieckiem.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 641)
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
English (US) · 
Polish (PL) ·