Krew zdradzi twoją przyszłość. Naukowcy opracowali „zegar wieku”

Badacze z Massachusetts General Hospital w Bostonie odkryli, że we krwi człowieka znajduje się swego rodzaju zegar. Jak się okazuje, analizując 204 konkretne białka, można oszacować nie tylko wiek biologiczny, ale także ryzyko rozwoju aż 18 chorób przewlekłych – od nowotworów i cukrzycy, po Alzheimera i schorzenia serca.

Co więcej, „zegar wieku” pozwala również przewidzieć spodziewaną długość życia, jeśli dana osoba nie podejmie żadnych działań, by poprawić swoje zdrowie.

Biologiczny wiek kontra metryka

Kluczowe w tym odkryciu jest rozróżnienie wieku kalendarzowego od biologicznego. Dwie osoby mogą mieć tyle samo lat, ale ich organizmy starzeją się w zupełnie innym tempie. Jedni w wieku 60 lat potrzebują już pomocy przy poruszaniu się, podczas gdy inni w wieku 80 lat wciąż jeżdżą na nartach.

Procesy przyspieszające starzenie zachodzą na poziomie komórkowym i często są związane z przewlekłymi stanami zapalnymi. To właśnie białka krążące w organizmie odzwierciedlają te zmiany – ich poziom pozwala obliczyć tempo starzenia się ciała.

Co przyspiesza starzenie się organizmu?

Na liście białek kluczowych dla „zegara wieku” znalazły się między innymi kolagen i elastyna – znane z kosmetyków o właściwościach przeciwstarzeniowych – a także cząsteczki odpowiedzialne za reakcje odpornościowe i regulację hormonów.

Naukowcy odkryli, że przyspieszone starzenie się komórek wiąże się z chorobami takimi jak Parkinson, cukrzyca, nowotwory, osteoporoza, schorzenia wątroby czy układu krążenia. Z kolei wolniejsze starzenie obserwowano u osób, które – mimo zaawansowanego wieku – zachowały dobre zdrowie i sprawność.

Główny autor badań, Austin Argentieri zauważa, że aż 10 procent starszych uczestników badań biologicznie starzało się wolniej niż wskazywałaby na to ich metryka. Co więcej, „mniej niż u 1 procent rozwinęła się demencja lub choroba Alzheimera”. Naukowcy chcą teraz sprawdzić, czy decydują o tym geny, styl życia, czy środowisko.

Perspektywy na przyszłość

W badaniach wykorzystano dane z UK Biobank – ogromnej bazy próbek biomedycznych, obejmującej około pół miliona mieszkańców Wielkiej Brytanii. Wyniki potwierdzono także na mniejszych próbkach z Finlandii i Chin. Odkrycie spotkało się z dużym zainteresowaniem. – To bardzo solidna praca – komentuje Sara Hägg, epidemiolog molekularna z Instytutu Karolinska w Sztokholmie.

W przyszłości zrozumienie działania „zegara wieku” może doprowadzić do powstania leków spowalniających starzenie się organizmu.

Czytaj też:
Starzenie pierwotne i wtórne. Naukowcy podpowiadają, jak spowolnić to drugieCzytaj też:
„Nadludzka odporność” stulatków. Zaskakujące odkrycie naukowców