Leczenie cukrzycy: metformina zmniejsza korzyści z ćwiczeń fizycznych

Aktywność fizyczna to jeden z najważniejszych czynników zapobiegających chorobom, a jej utrzymywanie jest niezwykle ważne w wielu stanach chorobowych. Od wielu lat lekarze opiekujący się chorymi na cukrzycę zalecają im przyjmowanie metforminy i utrzymywanie aktywności fizycznej. Skoro bowiem dla cukrzyków korzystna jest i metformina, i aktywność fizyczna, to ich jednoczesne stosowanie powinno dać jeszcze lepsze wyniki.

Większość lekarzy uważa, że jeden plus jeden równa się dwa. Problem w tym, że większość zdobytych przez nas dowodów wskazuje, że metformina zmniejsza korzyści odnoszone z ćwiczeń fizycznych, mówi profesor Steven Malin z Rutgers University, który stał na czele grupy naukowej badającej jednoczesny wpływ obu tych interwencji na zdrowie cukrzyków.

Zespół Malina zaangażował do współpracy 72 dorosłych z zespołem metabolicznym, czyli współwystępowaniem czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy. Podzielono ich na cztery grupy: jedna uprawiała ćwiczenia fizyczne o wysokiej częstotliwości i przyjmowała placebo, druga również intensywnie ćwiczyła i otrzymywała metforminę, w grupie trzeciej ćwiczenia były mało intensywne i przyjmowano placebo, a czwarta grupa stosowała ćwiczenia o niskiej częstotliwości oraz metforminę.

Przez 16 tygodni naukowcy sprawdzali u badanych zmiany w funkcjonowaniu naczyń krwionośnych stymulowanych insuliną. Wyniki były jednoznaczne – same ćwiczenia poprawiały wrażliwość naczyń na insulinę, co oznacza, że lepiej one reagowały i pozwalały na większy przepływ krwi do mięśni. Jest to bardzo ważne, gdyż insulina rozszerzając naczynia pomaga usunąć glukozę z krwi i transportować ją do tkanek, obniżając poziom cukru po posiłkach.

Jednak w grupach, które przyjmowały jednocześnie metforminę, korzyści uzyskiwane z ćwiczeń były mniejsze. Lek ograniczył też poprawę wydolności tlenowej zmniejszył też pozytywne skutki stanu zapalnego i glukozy na czczo. "Funkcje naczyń krwionośnych poprawiły się dzięki aktywności fizycznej, niezależnie od jej intensywności. Metformina zmniejszyła te korzyści", mówi Malin.

To ważne spostrzeżenie, gdyż wskazuje, że przyjmujący metforminę pacjenci nie uzyskują z ćwiczeń spodziewanych korzyści. Jeśli ćwiczysz i przyjmujesz metforminę, a poziom glukozy nie spada, to masz problem. U ludzi przyjmujących metforminę nie doszło też do poprawy kondycji fizycznej. To oznacza, że funkcjonowanie ich organizmu się nie poprawia, co niesie ze sobą długoterminowe zagrożenie dla zdrowia, dodaje uczony.

Badacze podkreślają, że uzyskane przez nich wyniki nie oznaczają, iż cukrzycy powinni przestać przyjmować metforminę lub przestać ćwiczyć. To wskazówka dla lekarzy, by lepiej przemyśleli, jak jednocześnie stosować oba sposoby leczenia, by chory odnosił z nich jak największe korzyści.

W tej chwili naukowcy nie mają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego metformina zmniejsza korzyści z ćwiczeń fizycznych. Być może chodzi o mechanizm jej działania, polegający na blokowaniu części mitochondriów, przez co organizm nie jest w stanie odnieść pełnych korzyści z aktywności fizycznej.

Musimy określić, jaki jest najlepszy schemat ćwiczeń u przyjmujących metforminę. Musimy też sprawdzić, jaki jest wpływ innych lekarstw na ćwiczenia, dodaje Malin.

Źródło: Metformin Blunts Vascular Insulin Sensitivity After Exercise Training in Adults at Risk for Metabolic Syndrome

cukrzyca metformina ćwiczenia fizyczne