Miał być koniec z zalewem śmieci na cmentarzach. Sprawdziłam, jak to wygląda naprawdę [OPINIA]

Ile ton odpadów powstaje na cmentarzach?

Cmentarz Północny (znany też jako cmentarz na Wólce Węglowej) to największa nekropolia w Warszawie i jeden z największych w Polsce. To komunalny cmentarz z 132 tys. Grobów (dane za 2024 r.), o powierzchni 143 ha. W zeszłym roku powstało na nim 1,5 tys. ton odpadów. To średnio 11,5 kg na jeden grób.

Oczywiście najwięcej śmieci powstaje na przełomie października i listopada, gdy tysiące osób odwiedzają groby z okazji dnia Wszystkich Świętych i Zaduszek.

Według szacunków organizacji ekologicznych, co roku przy okazji Wszystkich Świętych produkowanych jest łącznie nawet ponad 120 tysięcy ton odpadów.

Wszystkich Świętych i góry odpadów na cmentarzach

Znam dobrze ten widok, bo od dziecka każdego roku 1 listopada odwiedzam właśnie to miejsce. Wiele grobów jest wtedy pięknie wysprzątanych, ma nowe znicze i kwiaty. A co się dzieje ze starymi? Wysypują się ze śmietników. Każdy taki pojemnik to nieskończona ilość żywych i sztucznych kwiatów, plastikowych, szklanych, ceramicznych i mieszanych zniczy, liści, do tego reklamówki (w których przeniesiono znicze), rozmaite worki, opakowania, a nawet LED-y i baterie.

Ale przecież w tym roku miało być inaczej. Byłam dobrej myśli. Pisaliśmy niedawno o nowych przepisach o zniczach LED i segregacji odpadów w 2025 r. Samorządy ostrzegają: te przepisy nie są nowe, ale w tym roku naprawdę będą egzekwowane. Za wyrzucenie znicza do zlego kosza grozi nawet 5000 zł mandatu.

Choć przepisy o postępowaniu z elektroodpadami obowiązują od lat, dopiero w tym sezonie na wielu cmentarzach pojawiły się czerwone pojemniki na zużyte LED-y, baterie i znicze solarne. Jeśli takiego kosza nie ma, trzeba zabrać elektroodpady ze sobą i oddać w PSZOK-u – Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.

Segregacja odpadów na cmentarzach – co wrzucać, do którego pojemnika?

Izolda Hukałowicz w swoim artykule przypomina – co wrzucać do którego pojemnika:

• Zielony – szkło (ale nie szklane znicze w całości)

• Niebieski – papier (bez lakieru i tłuszczu)

• Brązowy – bioodpady (liście, kwiaty naturalne, trawa)

• Żółty – plastiki i metale (puste doniczki, folie, wkłady bez wosku)

• Czarny – odpady zmieszane (sztuczne kwiaty, ceramika, brudne wkłady)

• Czerwony – baterie, LED-y i odpady elektroniczne

Uwaga: szklanego znicza nie wrzucamy w całości do szkła. Trzeba oddzielić szkło od metalu, plastiku i wkładu.

A jak wygląda rzeczywistość? Na Cmentarzu Północnym zmian nie widać. W okolicach grobów stoi wiele kontenerów, ale tylko tych czarnych, na odpady zmieszane. A w środku nich oraz dookoła nadal można zobaczyć miks wszelkiego rodzaju śmieci, łącznie z bateriami. Podczas trwającego ok. 2 godzin spaceru odwiedziłam 5 grobów, widziałam wiele takich pojemników i ani jednego na plastik, bioodpady czy elektrośmieci. Informacji o zakazie wyrzucania elektroodpadów też nie było.

Samorządy zapowiadały wzmożone kontrole na cmentarzach, łącznie z mobilnymi punktami nadzoru z kamerami, ale żadnych strażników również nie widziałam.

Cmentarz Północny: pojemniki do segregacji odpadów są

Zapytałam o to władze Cmentarza Komunalnego.

- Pojemniki do segregacji odpadów ustawione są przy każdej bramie Cmentarza Komunalnego Północnego. Odpady można segregować w podziale na cztery frakcje: odpady zmieszane, papier, metale i tworzywa sztuczne oraz szkło. Na Cmentarzu Komunalnym Północnym ustawione są również tzw. zniczodzielnie – regały, na których można pozostawiać znicze nadające się do ponownego wykorzystania – informuje Krzysztof Swiboda, p.o. dyrektor cmentarza.

Wniosek na przyszłość: wszystkie zużyte znicze, stare kwiaty i inne śmieci z grobów należy zbierać, nosić ze sobą i opuszczając cmentarz wyrzucić je do odpowiednich pojemników. A elektrośmieci zawieźć do PSZOK-a. Nie sądzę jednak, żeby ta świadomość i zapał były w społeczeństwie duże, szczególnie, że na terenie nekropolii brak jakichkolwiek informacji na ten temat. Spodziewam się zatem takiego samego widoku za rok.

Urząd miasta Warszawa nie odpowiedział na moje pytania.