Nowe zasady stażu pracy od 2026 roku. ZUS szykuje się na falę wniosków, a pracownicy mają ograniczony czas na działanie

Od stycznia 2026 roku w Polsce wejdą w życie największe od dekady zmiany w Kodeksie pracy. Do stażu zawodowego będzie można zaliczyć nie tylko etat, ale także umowy zlecenia czy prowadzenie działalności gospodarczej. ZUS szykuje się na miliony wniosków o zaświadczenia, a pracownicy mają tylko 24 miesiące, by złożyć dokumenty.

Rewolucja w Kodeksie pracy od 2026 roku – co zmienia się w stażu pracy

To największa zmiana w Kodeksie pracy od ponad dekady. Ustawa z 26 września 2025 roku (Dz.U. 2025 poz. 1423) wprowadza zupełnie nowe rozumienie „okresu zatrudnienia”. Od stycznia 2026 roku staż pracy będzie obejmował nie tylko lata spędzone na etacie, ale również inne formy aktywności zawodowej, w których opłacano składki ZUS.

Nowe przepisy dotyczą wszystkich osób aktywnych zawodowo po 1999 roku – niezależnie od formy zatrudnienia. Celem zmian jest wyrównanie szans między etatowcami, samozatrudnionymi i zleceniobiorcami.

Co dokładnie wliczy się do stażu pracy

Nowy art. 302¹ Kodeksu pracy wprowadza katalog okresów, które będą liczone do stażu pracy:

• umowy zlecenia i inne umowy o świadczenie usług,
• umowy agencyjne,
• okresy prowadzenia działalności gospodarczej,
• współpraca z osobą prowadzącą działalność,
• okresy zawieszenia działalności z powodu opieki nad dzieckiem,
• członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych,
• praca zarobkowa za granicą.

Nowością jest to, że każdy z tych okresów będzie musiał być potwierdzony zaświadczeniem z ZUS.

Jak złożyć wniosek do ZUS i uzyskać zaświadczenie o stażu pracy

Od 1 stycznia 2026 r. pracownicy będą mogli złożyć do ZUS wniosek o wydanie zaświadczenia o okresach składkowych, które wcześniej nie były wliczane do stażu pracy.

Wniosek:

• złożysz wyłącznie elektronicznie przez PUE ZUS (eZUS),
• otrzymasz w formie zaświadczenia elektronicznego,
• przekażesz swojemu pracodawcy, który wliczy te okresy do stażu.

ZUS przygotowuje już nowe formularze, które będą dostępne w systemie PUE od 1 stycznia 2026 roku. Nie będzie możliwości potwierdzenia stażu na podstawie samych umów czy oświadczeń.

Masz tylko 24 miesiące na złożenie wniosku do ZUS – potem okresy stażu przepadną

To najważniejszy termin nowej ustawy. Każdy pracownik, który chce, by do jego stażu pracy zaliczono wcześniejsze okresy zleceń lub działalności, ma 24 miesiące od wejścia ustawy w życie – czyli do końca 2027 roku.

Po tym terminie:

Innymi słowy – kto nie złoży wniosku w tym czasie, ten straci prawo do doliczenia dawnych okresów.

ZUS pod naporem wniosków – miliony Polaków ruszą po zaświadczenia

Według szacunków MRPiPS, nawet 3–4 miliony osób będzie chciało w 2026 roku wystąpić o potwierdzenie okresów składkowych. Dotyczy to przede wszystkim:

• osób, które przez lata prowadziły działalność gospodarczą,
• studentów i dorabiających na zleceniu,
• kobiet, które zawieszały działalność na czas opieki nad dzieckiem.

ZUS szykuje się na rekordowe obciążenie systemu eZUS.

Więcej urlopu, dłuższe wypowiedzenie – realne korzyści ze zmian w stażu pracy

Nowe przepisy będą miały natychmiastowy wpływ na liczbę dni urlopu.

Obecnie:

Po zmianach:

• pracownik, który udokumentuje np. 4 lata pracy na zleceniu + 7 lat na etacie, zyska 26 dni urlopu,
• pracownicy z długim stażem zleceń będą mieli wyższe odprawy i nagrody jubileuszowe,
• długość wypowiedzenia również się wydłuży.

Kto zyska, a kto nie skorzysta na zmianach w stażu pracy

Skorzystają:

• pracownicy etatowi z przeszłością w zleceniach lub działalności,
• samozatrudnieni, którzy przechodzą na etat,
• osoby wracające do pracy po przerwach (np. macierzyńskich lub urlopach wychowawczych),
• osoby pracujące za granicą, jeśli składki były odprowadzane.

Nie skorzystają:

• osoby pracujące na umowie o dzieło,
• osoby, które nie opłacały składek,
• ci, którzy nie złożą wniosku w ciągu 24 miesięcy.

Czy nowe przepisy zmienią Twoją emeryturę?

Bezpośrednio – nie. Nowelizacja nie dotyczy ustawy o emeryturach i rentach. Ale dla osób, które jeszcze nie przeszły na emeryturę, doliczenie zleceń lub działalności oznacza wyższy łączny staż i może przyspieszyć prawo do świadczenia minimalnego. Nowe okresy zwiększą też podstawę do naliczenia emerytury w przyszłości.

Co powinieneś zrobić jeszcze w 2025 roku i potem - instrukcja działania

1. Sprawdź swoje dane w ZUS PUE i sprawdź swoje okresy składkowe.
2. Przygotuj dokumenty potwierdzające zlecenia lub działalność sprzed lat (np. umowy, potwierdzenia składek).
3. Złóż wniosek o zaświadczenie po 1 stycznia 2026 r.
4. Dostarcz dokument pracodawcy – najlepiej przed upływem 2027 roku.

Nie warto czekać do ostatniej chwili – ZUS spodziewa się długich kolejek również w systemie online.

Zmiany w stażu pracy 2026 - pracodawcy też mają obowiązki

Firmy będą musiały:

• aktualizować regulaminy pracy i płac,
• prowadzić ponowne przeliczenia stażu zatrudnienia,
• uwzględniać nowe dane z ZUS w systemach kadrowych,
• przechowywać elektroniczne zaświadczenia.

Dla dużych pracodawców oznacza to ogromne zmiany organizacyjne i finansowe.

Harmonogram wdrożenia zmian w stażu pracy 2026

FAQ: Najczęstsze pytania o staż pracy 2026

Czy muszę składać wniosek, jeśli zawsze pracowałem na etacie?
Nie, etatowcy nie muszą składać wniosków – ich staż pozostaje bez zmian.

Czy ZUS zaliczy mi zlecenia sprzed 15 lat?
Tak, jeśli ZUS potwierdzi, że od nich opłacano składki.

Co się stanie, jeśli nie złożę wniosku na czas?
Po 24 miesiącach okresy nie będą wliczane do stażu – termin jest nieprzekraczalny.

Podstawa prawna i dokumenty

• Ustawa z dnia 26 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 1423)
• Art. 302¹ Kodeksu pracy (nowe brzmienie od 1.01.2026 r.)
• Art. 5 ustawy nowelizującej – termin 24 miesięcy na dostarczenie zaświadczeń

Dalszy ciąg materiału pod wideo