Po dwóch latach w Gazie pozostaje 48 zakładników. Żyć może mniej niż połowa z nich

36-letni Elkana Bohbot został uprowadzony z festiwalu Nova, na którym pracował. Czekają na niego żona i 5-letni syn. Matan Zangauker został porwany z domu w kibucu Nir Oz razem ze swoją partnerką, która została już uwolniona. Bracia Gali i Ziv Berman z kibucu Kfar Aza, pozostający w niewoli, niedawno skończyli 28 lat. 

To niektórzy z zakładników wciąż pozostających w Strefie Gazy. 7 października 2023 bojownicy Hamasu i innych frakcji ze Strefy Gazy przeprowadzili atak na Izrael, w którym zabili około 1200 osób, w większości cywilów. Zabrali też jeńców oraz ciała niektórych zabitych, w sumie 251. 

W tej chwili nie wiadomo na pewno, którzy z zakładników wciąż żyją. Władze Izraelskie mówią, że według ich informacji około 20 osób wciąż pozostaje przy życiu. Wcześniej w tym roku Hamas pokazywał nagrania niektórych z nich. 

Uwolnienie wszystkich żyjących zakładników oraz zwrot ciał zmarłych jest jednym z pierwszych punktów nowego porozumienia ws. zawieszenia broni w Strefie Gazy, z którym wyszedł niedawno Donald Trump. Jednak już wcześniej w tym roku doszło do zawieszenia broni, na podstawie którego Hamas uwolnił część zakładników, ale w marcu Izrael złamał porozumienie i wznowił ataki na Gazę.

Porwani przez Hamas

Spośród 251 osób porwanych podczas ataków przeprowadzonych przez Hamas 27 było żołnierzami pełniącymi służbę wojskową w momencie ataku, informuje izraelska gazeta "Haaretz". Zdecydowana większość to cywile. Było wśród nich 124 mężczyzn, 64 kobiety i 36 dzieci, w tym 16 dzieci poniżej 10. roku życia i dziewięć osób powyżej 80. roku życia. Część z porwanych stanowili obywatele innych państw. 

Bojownicy uprowadzili ich m.in. z domów w kibucach położonych blisko Strefy Gazy. Porwali także uczestników festiwalu muzycznego, który odbywał się w regionie.

Zakładnicy uwolnieni dzięki negocjacjom

Od samego początku wojny w Strefie Gazy władze Izraela powtarzają, że jej głównym celem - obok "zniszczenia Hamasu" - jest uwolnienie zakładników. Jednak w ciągu dwóch lat konfliktu sprowadzenie ich do domu udawało się przede wszystkim dzięki negocjacjom i porozumieniom, a nie na skutek działań wojska.

W ramach operacji wojskowych uwolniono niewielką liczbę pojmanych, ale w niektórych przypadkach kończyło się to tragicznie dla samych zakładników. W grudniu 2023 roku izraelscy żołnierze napotkali trzech zakładników w czasie walk, nie wiedzieli jednak, kim są i chociaż mężczyźni machali białą flagą, to żołnierze ich zastrzelili. Dopiero po tym okazało się, że byli to Izraelczycy. Według informacji Hamasu, część zakładników zginęła też na skutek izraelskich nalotów. 

Negocjacje w sprawie uwolnienia zakładników trwały od samego początku wojny. Jeszcze w październiku Hamas oświadczył, że może uwolnić wszystkich zakładników w zamian za uwolnienie przez Izrael wszystkich Palestyńczyków, którzy są w izraelskich więzieniach i aresztach. Izraelskie wojsko stwierdziło, że to "terror psychologiczny" i będzie kontynuować wszelkie wysiłki na rzecz uwolnienia zakładników. 

W październiku i listopadzie Hamas proponował uwolnienie części zakładników - szczególnie kobiet i dzieci - w zamian za "przerwę humanitarną" w walce. Poza tym wypuścił też kilka osób "ze względów humanitarnych". Do uwolnienia pierwszych zakładników doszło w listopadzie na podstawie porozumienia, które obejmowało przerwę w działaniach zbrojnych oraz uwolnienie grupy Palestyńczyków z więzień w Izraelu. Kolejne negocjacje, w tym zawieszenie broni z początku 2025 roku, pozwoliły na uwolnienie kolejnych grup zakładników. 

Krytyka władz

Pod koniec września, przed zbliżającą się rocznicą ataku z 7 października oraz żydowskim świętem Jom Kipur, tysiące osób protestowało w Tel Awiwie wraz z członkami rodzin zakładników. Apelowali do władz Izraela o zgodę na porozumienie, które pozwoli sprowadzić pojmanych do domu oraz zakończyć wojnę w Strefie Gazy. 

Organizacja reprezentująca rodziny zakładników zarzuciła premierowi Netanjahu, że ten wciąż decyduje się na eskalowanie konfliktu w Gazie i niweczy szanse na porozumienie, które pozwoliłoby uwolnić izraelskich obywateli z niewoli. "Działaj zgodnie z wolą ludu - którą jest kompleksowe porozumienie mające na celu uwolnienie wszystkich 48 zakładników i zakończenie wojny w Strefie Gazy" - napisano w oświadczeniu organizacji.

Konflikt w Strefie Gazy

Zajmująca się obroną praw człowieka organizacja Amnesty International stwierdziła, że palestyńskie grupy zbrojne dopuściły się "naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego i zbrodni wojennych podczas ataków" oraz "przetrzymując i znęcając się nad zakładnikami, oraz zatrzymując ciała zabitych". W maju 2024 r. oskarżyciel Międzynarodowego Trybunału Karnego złożył wnioski o wydanie nakazów aresztowania przywódców Hamasu Ismaila Hanijego, Mohammeda Dajfa i Jahja Sinwara. Wszyscy trzej zostali zabici przez Izrael. 

Izraelskie działania zbrojne w Strefie Gazy zabiły w ciągu dwóch lat co najmniej 66 tysięcy osób. Rzeczywista liczba ofiar może być o wiele większa. Ponad 140 tys. osób zostało rannych. Wiadomo o prawie pół tysiąca ludzi, którzy umarli z głodu na skutek izraelskiej blokady dostaw żywności i pomocy humanitarnej. Szereg organizacji międzynarodowych, izraelska organizacja B’Tselem, a także komisja śledcza ONZ uznały działania Izraela w Gazie za ludobójstwo. 

W listopadzie 2024 r. Izba Przygotowawcza Międzynarodowego Trybunału Karnego wydała nakazy aresztowania premiera Izraela Binjamina Netanjahu i ówczesnego ministra obrony Izraela Joawa Gallanta za "zbrodnie wojenne polegające na głodzeniu ludności cywilnej i celowym kierowaniu ataków przeciwko ludności cywilnej, a także za zbrodnie przeciwko ludzkości, takie jak morderstwa, prześladowania i inne nieludzkie czyny".