Przełom w polityce obronnej Unii Europejskiej. Zapadła decyzja korzystna dla Polski

EDIP to jedyny europejski program finansowania, który przewiduje przyznawanie dotacji na wsparcie rodzimego przemysłu obronnego: na zwiększenie produkcji sprzętu, jak i budowę nowych zakładów przeznaczone zostanie 1,5 miliarda euro. Kwota 1,5 miliarda euro to jedynie początek, ponieważ program można będzie w przyszłości uzupełniać o dodatkowe środki.

Europejski Program Przemysłu Obronnego (EDIP) ma stać się modelem przyszłych programów unijnego wsparcia dla sektora obronnego w następnej perspektywie finansowej i programy te będą przygotowane już na znacznie większe kwoty. EDIP skierowany będzie do krajów członkowskich UE, krajów stowarzyszonych oraz Ukrainy.

Zablokowano rozwiązanie niekorzystne dla Polski

Uzgodniono, że koszt podzespołów pochodzących spoza UE i krajów stowarzyszonych EOG nie powinien przekraczać 35 proc. szacowanego kosztu podzespołów produktu końcowego. Ma to zapewnić wsparcie dla wzmocnionego europejskiego przemysłu obronnego.

Nie przeszła propozycja PE, by dofinansowane ze środków unijnych mogły być tylko te produkty, które zawierają 70 proc. komponentów wytworzonych w UE. Było to rozwiązanie niekorzystne dla Polski, bo przy poziomie 70 proc. nie można by było wykorzystywać wsparcia np. do sfinansowania budowy polskich armatohaubic Krab, ponieważ zawierają one ponad 30 proc. komponentów kupionych za granicą.

Kryteria korzystne dla Polski

"Unijny program EDIP, z budżetem 1,5 mld euro, zatwierdzony! Z kryteriami korzystnymi dla Polski, dla polskich firm zbrojeniowych, o jakie walczyliśmy w Parlamencie Europejskim" – napisała na platformie X europosłanka KO Kamila Gasiuk-Pihowicz.

Rozporządzenie ustanawia zasady dotyczące m.in. wspólnych zakupów obronnych, wzmacniania bazy przemysłowej, stworzenia systemu bezpieczeństwa dostaw w UE czy powołania nowych struktur współpracy w sferze produkcji obronnej, które mogłyby korzystać z innowacyjnych instrumentów finansowych.

Granty wzmocnią polski przemysł obronny

Michał Szczerba, sprawozdawca ds. strategicznych partnerstw UE w Komisji Bezpieczeństwa i Obrony, podkreśla, że "EDIP to granty, które wzmocnią polski i europejski przemysł obronny, badania i rozwój. W połączeniu z instrumentem SAFE to krok milowy dla bezpiecznej Europy. "Europa ma plan, ma środki, by zbudować pełną gotowość do obrony. I stawia na inwestycje w przemyśle zbrojeniowym. Polska prezydencja nadała ton i kierunek tej zmianie. To budowa bezpieczeństwa Polski na pokolenia. Budujemy silny europejski filar NATO. Chodzi o to, by Europa była mniej zależna i bardziej autonomiczna” - nalega.

Zdaniem Marty Wcisło, członkini Komisji Bezpieczeństwa i Obrony, "EDIP to prawdziwy wyraz europejskiej solidarności w budowaniu naszego wspólnego bezpieczeństwa. Nie może stać się programem dla nielicznych, lecz dla wszystkich – w tym dla polskich i wschodnioeuropejskich firm, które stoją na pierwszej linii obrony Europy.” Rozporządzenie wejdzie w życie, jeśli zaakceptują go kraje członkowskie w Radzie UE oraz Parlament Europejski.

Dalszy ciąg materiału pod wideo