Stracisz prawo jazdy w jednym kraju, nie pojeździsz w całej Europie. Oto nowe przepisy

• Unia Europejska wprowadza rewolucję w prawie jazdy - cyfrowy dokument na smartfonie i ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów za poważne wykroczenia.
• Nowości obejmują niższy wiek dla kierowców ciężarówek i autobusów, rozszerzony program jazdy z opiekunem oraz surowsze zasady dla początkujących kierowców.
• Egzaminy na prawo jazdy będą uwzględniać nowe zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa, a ochrona pieszych i rowerzystów zostanie wzmocniona.
• Bądź na bieżąco! Wejdź na stronę główną RMF24.pl.

Po latach debat i sporów w Strasburgu zapadła długo wyczekiwana decyzja. Europosłowie dali zielone światło nowym przepisom, które już wkrótce odmienią codzienność milionów europejskich kierowców. To największa od dekad reforma, która - jak zapewniają unijni urzędnicy - ma radykalnie poprawić bezpieczeństwo na drogach i dostosować przepisy do wyzwań XXI wieku.

Wśród najważniejszych zmian jest:

• wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy dostępnego na smartfonie,
• możliwość wydania ogólnoeuropejskiego zakazu prowadzenia pojazdów za najpoważniejsze wykroczenia,
• obniżenie wieku uprawniającego do prowadzenia ciężarówek i autobusów,
• rozszerzenie programu "jazdy z opiekunem" dla młodych kierowców,
• nowe wymogi dotyczące egzaminów i szkoleń,
• większy nacisk na ochronę pieszych, rowerzystów i innych niechronionych uczestników ruchu.

Jednym z najbardziej wyczekiwanych rozwiązań jest cyfrowe prawo jazdy. Do 2030 roku każdy kierowca w Unii Europejskiej będzie mógł przechowywać swój dokument na telefonie komórkowym. Cyfrowa wersja będzie ważna przez 15 lat i równoważna tradycyjnej plastikowej karcie. Osoby przywiązane do klasycznego dokumentu będą mogły z niego korzystać - przynajmniej do kolejnej reformy.

Do 2030 roku nowa dyrektywa europejska dotycząca prawa jazdy wprowadzi cyfrowe prawo jazdy, dając obywatelom pełną swobodę wyboru między aplikacją a fizyczną kartą - komentuje Jutta Paulus, sprawozdawczyni PE ds. prawa jazdy.

Co ważne, państwa członkowskie będą miały obowiązek wydania fizycznego dokumentu na żądanie kierowcy - i to bez zbędnej zwłoki, najczęściej w ciągu trzech tygodni.

Rewolucyjną nowością jest również możliwość wydania ogólnoeuropejskiego zakazu prowadzenia pojazdów. Jeśli kierowca dopuści się najcięższych wykroczeń - jak prowadzenie po alkoholu lub narkotykach, spowodowanie śmiertelnego wypadku czy przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h - państwo, na którego terenie doszło do wykroczenia, może wystąpić o zakaz obowiązujący w całej Unii. Decyzję egzekwuje kraj, który wydał prawo jazdy.

Dziś to ważny krok naprzód w poprawie bezpieczeństwa na drogach. Wprowadzając jaśniejsze i bardziej terminowe kryteria zawieszania uprawnień do prowadzenia pojazdów w przypadku poważnych naruszeń, pomaga chronić nie tylko odpowiedzialnych kierowców, ale całą społeczność - podkreśla Matteo Ricci, sprawozdawca PE ds. zakazu prowadzenia pojazdów.

Dzięki temu rozwiązaniu nie będzie już można "uciec" od odpowiedzialności po powrocie do ojczyzny - zakaz będzie respektowany na terenie wszystkich państw Unii.

Wielu kierowców obawiało się obowiązkowych badań zdrowotnych dla osób starszych. Te propozycje zostały jednak odrzucone - głównie dzięki sprzeciwowi Niemiec.

Państwa UE mogą jednak skrócić ważność prawa jazdy dla osób powyżej 65. roku życia, by poddawać je częstszym badaniom lub kursom odświeżającym.

Reforma przewiduje, że już 17-latkowie będą mogli uzyskać prawo jazdy na samochód (kategoria B), ale do pełnoletności będą musieli jeździć pod opieką doświadczonego kierowcy. Program "jazdy z opiekunem" - znany już w Niemczech - zostanie rozszerzony na całą Unię.

Kolejną nowością jest wprowadzenie co najmniej dwuletniego okresu próbnego dla początkujących kierowców. W tym czasie będą oni podlegać surowszym sankcjom za wykroczenia, m.in. za jazdę pod wpływem alkoholu czy nieużywanie pasów bezpieczeństwa.

W odpowiedzi na alarmujący niedobór kierowców zawodowych w Europie, obniżono minimalny wiek uprawniający do prowadzenia ciężarówek do 18 lat (dotychczas 21 lat) i autobusów do 21 lat (dotychczas 24 lata). Warunkiem jest posiadanie odpowiedniego świadectwa kwalifikacji zawodowej.

To ważna informacja dla branży transportowej, która od lat apelowała o takie rozwiązania.

Aby sprostać wyzwaniom współczesnego ruchu drogowego, egzamin na prawo jazdy będzie obejmował nowe zagadnienia. Kandydaci muszą wykazać się wiedzą na temat martwego pola, systemów wspomagania kierowcy, bezpiecznego otwierania drzwi oraz zagrożeń związanych z rozproszeniem uwagi, np. korzystaniem z telefonu podczas jazdy.

Nowe przepisy kładą też większy nacisk na bezpieczeństwo pieszych, dzieci, rowerzystów i innych niechronionych uczestników ruchu. To odpowiedź na rosnącą liczbę wypadków z ich udziałem.

Celem reformy jest radykalne zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych na europejskich drogach. W 2024 roku w wypadkach na terenie UE zginęło niemal 20 tysięcy osób - w Polsce blisko 1,9 tys. osób.

Nowe przepisy są częścią szerszego unijnego planu "Wizja Zero", zakładającego maksymalne zbliżenie się do zera ofiar śmiertelnych w transporcie drogowym do 2050 roku.

Nowe przepisy wejdą w życie 20 dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie mają trzy lata na wdrożenie zmian do prawa krajowego i dodatkowy rok na przygotowanie się do ich stosowania. To oznacza, że już w 2028 roku nowe zasady mogą obowiązywać w całej Unii.