ZUS przypomina. Ten dokument trzeba dostarczyć do 31 października, inaczej przepada ważne świadczenie

Komu przysługuje renta rodzinna?

Renta rodzinna przysługuje członkom rodziny osoby zmarłej, która w chwili śmierci posiadała ustalone prawo do emerytury lub spełniała warunki do jej otrzymania. Świadczenie to mogą również uzyskać bliscy zmarłego, jeśli miał on przyznaną emeryturę pomostową, rentę z tytułu niezdolności do pracy bądź spełniał warunki wymagane do jej uzyskania. Prawo do renty rodzinnej przysługuje także rodzinom osób, które pobierały zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, a także nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Komu przysługuje renta rodzinna?

Rentę rodzinną mogą pobierać przede wszystkim dzieci zmarłego – zarówno dzieci biologiczne, przysposobione, jak i dzieci drugiego małżonka. Mają one prawo do świadczenia do momentu ukończenia 16. roku życia, a jeśli kontynuują naukę – do 25. roku życia. W przypadku, gdy dziecko osiągnie 25 lat będąc na ostatnim roku studiów, renta przysługuje mu aż do zakończenia roku akademickiego.

Prawo do renty rodzinnej mogą mieć również wnuki, rodzeństwo oraz inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią osoby, po której przysługuje świadczenie, pod warunkiem że przyjęcie to nastąpiło przed osiągnięciem przez nie pełnoletności.

Do grona osób uprawnionych zaliczają się również małżonkowie, wdowa lub wdowiec, jeśli w chwili śmierci współmałżonka ukończyli 50 lat, są niezdolni do pracy lub wychowują dziecko, wnuka czy rodzeństwo zmarłego, które nie ukończyło 16 lat (lub 18 lat, jeśli się uczy). Renta może też przysługiwać osobie, która nabędzie prawo do niej w ciągu 5 lat od śmierci współmałżonka, np. po osiągnięciu wymaganego wieku lub utracie zdolności do pracy. Wdowiec lub wdowa, którzy nie spełniają tych warunków i nie mają źródła utrzymania, mogą pobierać rentę przez rok od śmierci współmałżonka lub przez okres uczestniczenia w szkoleniu zawodowym (maksymalnie dwa lata).

Prawo do świadczenia mają również małżonkowie rozwiedzeni lub osoby pozostające w separacji, jeśli w chwili śmierci współmałżonka miały przyznane alimenty – na podstawie wyroku lub ugody sądowej. W niektórych przypadkach renta przysługuje także byłym małżonkom pobierającym alimenty na podstawie porozumienia między stronami.

Renta rodzinna może zostać przyznana również rodzicom zmarłego, o ile spełniają takie same warunki jak wdowa lub wdowiec (wiek, wychowywanie dzieci lub niezdolność do pracy) oraz jeśli zmarły przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

Czas na dostarczenie zaświadczenia o kontynuowaniu nauki tylko do 31 października

Dla uczniów i studentów pobierających rentę rodzinną kluczowym obowiązkiem jest regularne potwierdzanie kontynuowania nauki. Po ukończeniu 16. roku życia każda osoba uprawniona do tego świadczenia musi co roku dostarczyć do ZUS aktualne zaświadczenie ze szkoły lub uczelni. W 2025 roku ostateczny termin na złożenie dokumentu upływa 31 października (czwartek). W zaświadczeniu musi znaleźć się nazwa szkoły lub uczelni, tryb nauki (stacjonarny, niestacjonarny lub doktorancki) oraz planowana data zakończenia nauki. Jeśli uczelnia wystawi dokument obejmujący cały okres kształcenia, nie ma obowiązku corocznego składania nowego zaświadczenia. Warto jednak pamiętać, że ZUS ma prawo w dowolnym momencie zweryfikować dane i poprosić o ponowne potwierdzenie nauki, dlatego dobrze jest zachować czujność i pilnować wymaganych terminów.

Co się stanie jeśli zaświadczenie o kontynuowaniu nauki nie zostanie złożone na czas?

Brak aktualnego zaświadczenia o kontynuowaniu nauki nie jest błahym przeoczeniem – skutkuje zawieszeniem wypłaty renty rodzinnej. Po 31 października ZUS:

• zatrzyma wypłatę świadczenia,
• nie przekaże pieniędzy za listopad ani za kolejne miesiące,
• wznowi wypłaty dopiero od miesiąca, w którym wpłynie wymagany dokument,
• nie wypłaci wyrównania za okres, w którym zaświadczenie nie zostało dostarczone.

Jak odzyskać rentę rodzinną po wstrzymaniu wypłaty z powodu niedostarczenia zaświadczenia o kontynuowaniu nauki?

Jeśli ZUS wstrzymał wypłatę renty rodzinnej z powodu braku zaświadczenia o kontynuowaniu nauki, świadczenie można odzyskać. Wystarczy złożyć wniosek o wznowienie wypłaty i dostarczyć aktualny dokument potwierdzający naukę. ZUS przywróci rentę od miesiąca, w którym wpłynęło zaświadczenie, jednak nie wypłaci wyrównania za wcześniejszy okres, w którym dokumentu brakowało. W przypadku dłuższej przerwy urząd może przeprowadzić ponowne przeliczenie świadczenia. Jeśli okaże się, że renta była pobierana bezprawnie, na przykład gdy nauka została przerwana, a ZUS o tym nie poinformowano, instytucja może wydać decyzję o zwrocie nadpłaconych środków wraz z odsetkami. Dlatego warto pilnować terminów i niezwłocznie dostarczać wymagane dokumenty.

Ile wynosi renta rodzinna w 2025 roku?

Wysokość renty rodzinnej uzależniona jest od liczby osób, które mają prawo do tego świadczenia, i kształtuje się następująco:

• 85 proc. świadczenia przysługującego zmarłemu (np. emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy) – w przypadku, gdy do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba,
• 90 proc. świadczenia zmarłego – jeśli prawo do renty rodzinnej mają dwie osoby,
• 95 proc. świadczenia zmarłego – gdy z renty korzystają trzy osoby lub więcej.

Łączna kwota renty rodzinnej nie może być niższa niż 1878,91 zł brutto, co stanowi obowiązującą od 1 marca 2025 roku minimalną wysokość tego świadczenia. Warto dodać, że renta rodzinna, tak jak wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe, podlega corocznej waloryzacji, dlatego od 1 marca 2026 roku jej najniższy próg zostanie ponownie zwiększony. Szacuje się, że wyniesie on 1970,98 zł.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 Nr 162 poz. 1118)

Dalszy ciąg materiału pod wideo