Amerykanie odrobili wtedy lekcję. Policzyli, ile kosztuje wojsko, a ile rozhuśtanie gospodarki

• Więcej ciekawych historii przeczytasz na stronie głównej "Newsweeka"

"Newsweek": Co sprawiło, że plan Marshalla był takim sukcesem?

Benn Steil: - Zacznijmy od tego, że w chwili ogłoszenia planu Europa Zachodnia była już na ścieżce do poprawy. Nie można więc przypisać całego dramatycznego ożywienia w ciągu następnych lat wyłącznie planowi Marshalla. Natomiast plan Marshalla bardzo przyczynił się do politycznej stabilności. Jeden z jego niepisanych warunków – niezwykle ważny – był taki, że partie komunistyczne, szczególnie we Francji i Włoszech, nie będą dopuszczone do rządu. I rzeczywiście we Francji i Włoszech partie komunistyczne zostały wyrzucone z rządów koalicyjnych wiosną 1947 r., zaledwie kilka tygodni przed ogłoszeniem planu. A potem marchewka w postaci miliardów przekonała społeczeństwa, zwłaszcza we Włoszech, że nie powinny popierać partii komunistycznej, która dostawała rozkazy bezpośrednio z Moskwy. Pomoc gospodarcza była sposobem na hamowanie komunizmu (dziś wiemy, że Moskwa była gotowa uzbroić zachodnich komunistów). Słusznie zakładano, że jeśli ludzie będą głodować, demokracja spodoba im się znacznie mniej.