Sensacyjne ustalenia badaczy sztuki. Kultowy obraz z Muzeum Narodowego to kopia!

1 miesiąc temu 20

Data utworzenia: 25 września 2025, 9:25.

Przez lata był dumą poznańskiego muzeum, a nawet częścią kanonu polskiego malarstwa. "Targ na jarzyny na placu Żelaznej Bramy w Warszawie", przypisywany Józefowi Pankiewiczowi, od 1948 roku wisiał w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Dziś już wiadomo — to nie oryginał, a świetnie wykonana kopia.

Sensacyjne ustalenia badaczy. Kultowy obraz z Muzeum Narodowego w Poznaniu to kopia. Foto: 123F; Muzeum Narodowe w Pozananiu / mnp.art.pl / -

Pierwsze wątpliwości pojawiły się dopiero w 2017 r., gdy prof. UAM dr hab. Michał Haake zwrócił uwagę na nieścisłości. To właśnie wtedy rozpoczęła się kilkuletnia detektywistyczna praca konserwatorów.

— Konserwację zaczęliśmy w 2019 roku od wykonywania odkrywek schodkowych, czyli odsłanialiśmy dzieło krok po kroku — tłumaczyła Agnieszka Rękawek z pracowni konserwatorskiej MNP.

Muzeum Narodowe w Poznaniu zaskoczone. Kultowe płótno okazało się kopią

Szybko okazało się, że obraz był "mocno przemalowany" i pełen warstw wtórnych. Konserwatorzy pod mikroskopem usuwali je jedną po drugiej, a potem odkleili nawet drugie płótno, by sprawdzić, czy na odwrocie znajdzie się jakiś ślad oryginału. — Na początku miałam nadzieję, że może po konserwacji uda się znaleźć choćby fragment tego zachowanego oryginału. To były nadzieje, które towarzyszyły do ostatniego momentu oczyszczania — wspominała Rękawek.

Badania technologiczne, porównania z innymi dziełami Pankiewicza i dokładna analiza sygnatury nie pozostawiły złudzeń — podpis został naniesiony wtórnie. — Przez tyle lat, przez te 70 lat, nikt nie zauważył, że to nie jest oryginalny obraz. Praca nad tym dziełem to była fantastyczna przygoda — podkreśliła konserwatorka, dodając, że choć to nie Pankiewicz, płótno ma swoją wartość artystyczną i historyczną.

Efekty prac można oglądać w Muzeum Narodowym w Poznaniu na pokazie "Ulec złudzeniu". Obraz po konserwacji zestawiono tam ze zdjęciem zaginionego pierwowzoru, a całość uzupełnia film dokumentujący żmudny proces odkrywania tajemnicy płótna. — Oczywiście, że mam nadzieję, że kiedyś uda mi się zobaczyć oryginał tego dzieła, że ono gdzieś jest. Co się z nim stało, tego niestety nie wiemy — przyznała Rękawek.

Czytaj także:

"Odszedł człowiek legenda". Studenci żegnają swojego mentora

Rodzinna tragedia w Bogdance. Brat zabił brata. Motyw? Zazdrość o kobietę

Źródło: PAP / fakt.pl